VINH HỒ
TỤC NGỮ CA DAO TUYỆT HAY
NÓI VỀ TRÂU
NÓI VỀ TRÂU
1. CON TRÂU YÊU THƯƠNG:
Trong 12 con Giáp, con trâu được yêu thương nhất vì giúp nông gia nhiều nhất:
-Con trâu là đầu cơ nghiệp.
Trâu hiền lành, thông minh, đoàn kết, mạnh mẽ, can đảm, trung thành. Dù bị dẫn lùa đi xa cả chục km, trâu vẫn nhớ đường tự tìm về chuồng cũ. Trâu đực sừng nhọn cổ rô cầm bầy tướng trông oai vệ, dám đứng ra chiến đấu với thú dữ để bảo vệ đàn trâu. Khi chủ đem bán cho lò thịt, trâu biết chảy hai dòng lệ.
Hình tượng con trâu đã đi vào thơ ca, tục ngữ, thành ngữ, ca dao, đồng dao. Trong nhiều bài hát nổi tiếng có phảng phất hình bóng con trâu yêu thương:
-Lý Con Trâu
Tác giả: Dân Ca Nam Bộ
-Khúc Hát Sông Quê
Tác giả: Nhạc Nguyễn Trọng Tạo, thơ Lê Huy Mậu
-Ngày Trở Về
Tác giả: Phạm Duy
-Giã Từ Vũ Khí
Tác giả: Trịnh Lâm Ngân
Con trâu gắn bó mật thiết với nhà nông. Trong kho tàng văn chương bình dân có vô số câu ca dao tục ngữ liên quan đến con trâu. Tôi xin chọn một số câu tục ngữ ca dao mà tôi cho là tuyệt hay được xếp theo mẫu tự abc sau đây.
2. TỤC NGỮ TUYỆT HAY NÓI VỀ TRÂU:
-Anh có sừng trâu bạc, tôi có gạc trâu đen
-Ăn thuốc bán trâu, ăn trầu bán ruộng
-Chín đụn mười trâu
-Con gái mười bảy bẻ gãy sừng trâu
-Có ăn có chọi mới gọi là trâu
-Chỉ đường trộm trâu
-Con trâu là đầu cơ nghiệp
-Chết lỗ chân trâu
-Dùng dao mổ trâu cắt tiết gà
-Đàn khảy tai trâu
-Đầu trâu mặt ngựa
-Đi đến đâu, chết trâu đến đấy
-Đi sông đi biển không chết, chết lỗ chân trâu
-Đã có sừng thì đừng hàm trên
-Giờ trâu về chuồng
-Hùng hục như trâu húc mả
-Kẻ trâu trắng, người trâu đen
-Khỏe như trâu
-Kiếp trâu ngựa
-Làm ruộng có trâu, làm giầu có vợ
-Làm ruộng có trâu, làm dâu có chồng
-Lạc đường nắm đuôi chó, lạc ngõ nắm đuôi trâu
-Lúa Đồng Ngâu, trâu Yên Mỹ
-Làm thân trâu kéo cày trả nợ
-Làm thân trâu ngựa
-Lâu ngày cứt trâu hóa bùn
-Làm cực như trâu
-Lấm như trâu đầm
-Làm ruộng không trâu, làm giàu không thóc
-Lòng trâu dạ chó
-Lỗ mũi trâu
-Làm trâu làm ngựa
-Máu trâu cũng như máu bò
-Mua trâu xem vó, lấy vợ xem nòi
-Mua trâu xem vó, mua chó xem chân
-Mua trâu xem sừng, mua chó xem lưng
-Muốn giầu nuôi trâu nái, muốn lụi bại nuôi chim bồ câu
-Mua trâu lựa nái, cưới gái lựa dòng
-Mua trâu vẽ bóng
-Muốn giàu nuôi trâu cái
-Nằm lưng trâu thổi sáo
-Nhịn thuốc mua trâu, nhịn trầu mua ruộng
-Ruộng sâu trâu nái không bằng con gái đầu lòng
-Sông sâu không chết, chết vũng trâu nằm
-Sai con toán bán con trâu
-Sẩy đàn tan nghé
-Thật thà cũng thể lái trâu,
-Trăm trâu cũng một công chăm
-Trâu khoẻ chẳng lo cày trưa
-Trâu quá già, mạ quá thì
-Trâu chết để da, người ta chết để tiếng
-Trâu chết mặc trâu, bò chết mặc bò
-Trâu đồng nào ăn cỏ đồng nấy
-Trâu già chẳng nệ dao phay
-Trâu ngã lắm gã cầm dao
-Trâu ta ăn cỏ đồng ta
-Trâu tìm cột, cột không tìm trâu
-Thân trâu trâu lo, thân bò bò liệu
-Trâu đen ăn cỏ, trâu đỏ ăn gà
-Trâu bò được ngày phá đỗ
Con cháu được ngày giỗ ông
-Trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết
-Trâu ở với nhau lâu, quen chuồng quen chỏi
Người ở với nhau lâu, inh ỏi đủ điều
-Trâu buộc ghét trâu ăn
-Trâu cày ngựa cỡi
-Trâu chậm uống nước đục
-Trâu béo kéo trâu gầy
3. CA DAO TUYỆT HAY NÓI VỀ TRÂU:
-Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần
-Ai nói chăn trâu là khổ??
Tôi chăn nàng còn khổ hơn trâu.
-Ầu ơ... Ví dầu ví dẫu ví dâu
Ví qua ví lại ví trâu vô chuồng
-Bước sang tháng sáu giá chân,
Tháng một nằm trần bức đổ mồ hôi.
Con chuột kéo cầy lồi lồi,
Con trâu bốc gạo vào ngồi trong cong.
Vườn rộng thì thả rau rong
Ao sâu giữa đồng, vãi cải làm dưa.
Đàn bò đi tắm đến trưa,
Một đàn con vịt đi bừa ruộng nương.
Voi kia nằm ở gặm giường,
Cóc đi đánh giặc bốn phương nhọc nhằn.
Chuồn kia thấy cám liền ăn,
Lợn kia thấy cám nhọc nhằn bay qua.
Trời mưa cho mối bắt gà,
Thòng-đong cân-cấn đuổi cò lao xao.
Lươn nằm cho trúm bò vào,
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô.
Thóc giống cắn chuột trong bồ,
Một trăm lá mạ đuổi vồ con trâu.
Chim chích cắn cổ diều hâu,
Gà con tha quạ biết đâu mà tìm.
Bong bóng thì chìm, gỗ lim thì nổi.
Đào ao bằng chổi, quét nhà bằng mai.
Hòn đá dẻo dai, hòn xôi rắn chắc
Gan lợn thì đắng, bồ hòn thì bùi.
Hương hoa thì hôi, nhất thơm thì cú
Đàn ông to vú, đàn bà rậm râu.
Hay cắn là trâu, hay cày là chó.
-Ba vợ bảy tám nàng hầu
Đêm nằm chuồng trâu, gối đầu bằng chổi.
-Bao giờ cho đến tháng ba,
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng.
Hùm nằm cho lợn liếm lông,
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi.
Nắm xôi nuốt trẻ lên mười;
Con gà, be rượu nuốt người lao đao.
Lươn nằm cho trúm bò vào;
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô.
Lúa mạ nhảy lên ăn bò;
Cỏ năn cỏ lác rình mò bắt trâu.
Gà con đuổi bắt diều hâu
Chim ri đuổi đánh vỡ đầu bồ nông.
-Cưới em có cánh con gà,
Có dăm sợi bún, có và hạt xôi.
Cưới em còn nữa anh ơi!
Có một đĩa đậu hai môi rau cần.
Có xa dịch lại cho gần,
Nhà em thách cưới có ngần ấy thôi.
Hay là nặng lắm anh ơi!
Để em bớt lại một môi rau cần.
Cưới nàng anh toan dẫn voi,
Anh sợ quốc cấm nên voi không bàn.
Dẫn trâu sợ họ máu hàn,
Dẫn bò sợ họ nhà nàng co gân.
Miễn là có thú bốn chân,
Dẫn con chuột béo mời dân mời làng.
Chàng dẫn thế em lấy làm sang
Nỡ nào em lại phá ngang như là...
Người ta thách lợn thách gà,
Nhà em thách cưới một nhà khoai lang
Củ to thì để mời làng,
Còn như củ nhỏ, họ hàng ăn chơi.
Bao nhiêu củ mẻ chàng ơi!
Để cho con trẻ ăn chơi giữ nhà.
Bao nhiêu củ rím củ hà,
Để cho con lợn con gà nó ăn.
-Cái kiến mà kiện củ khoai
Mày chê tao khó, lấy ai cho giầu
Nhà tao chín đụn mười trâu
Lại thêm ao cá, bắc cầu rửa chân
Cầu nầy là cầu ái ân
Một trăm con gái rửa chân cầu nầy
Có rửa thì rửa chân tay
Chớ rửa lông mày chết cá ao anh
Nhà anh có một cây chanh
Nó chửa ra nhành nó đã ra hoa
Nhà anh có một mụ già
Thổi cơm không chín, quét nhà chẳng nên
Ăn cỗ khì đòi ngồi trên
Mâm son bát sứ đem lên hầu bà.
-Chẳng tham lắm ruộng nhiều trâu
Tham vì ông lão tốt râu mà hiền
Chẳng tham ruộng cả ao liền
Tham vì cái bút cái nghiên anh đồ.
Chẳng tham nhà ngói ba tòa
Tham vì một nỗi mẹ cha hiền lành.
-Chồng dữ thì em mới rầu
Mẹ chồng mà dữ giết trâu ăn mừng
-Con cá rô thia ẩn bóng chân trâu
Một trăm quân tử tới câu cũng chẳng màng
-Con tằm nó ăn lá dâu
Có khi ăn mất cả trâu lẫn bò
-Con vợ khôn lấy thằng chồng dại
Như bông hoa lài cặm bãi cứt trâu
-Con kiến mày kiện củ khoai,
Mày chê tao khó lấy ai cho giầu.
Nhà tao chín đụn mười trâu,
Lại thêm ao cá bắt cầu rửa chân.
-Chưa được thì khấn một trâu
Được rồi thì có trâu đâu cho bà
-Chăn trâu chả biết mặt trâu
Trâu về cầu Cậy biết đâu mà tìm.
-Dưa gang một chạp thì trồng
Chiêm cấy trước Tết thì lòng đỡ lo
Tháng hai đi tậu trâu bò
Cày đất cho ải mạ mùa ta gieo
-Dù ai buôn đâu bán đâu,
Mồng mười tháng tám chọi trâu thì về.
Dù ai buôn bán trăm nghề,
Mồng mười tháng tám trở về chọi trâu.
-Đêm qua kẻ trộm vào nhà,
Làm thinh chợp mắt để mà mất trâu.
Nằm đây chớ chẳng ngủ đâu,
Thức mà giữ lấy con trâu con bò.
Nằm đây nào đã ngủ cho
-Đàn đâu mà gảy tai trâu
Đạn đâu bắn sẻ, gươm đâu chém ruồi
-Đời vua Thái Tổ, Thái Tông
Lúa mọc đầy đồng trâu chẳng buồn ăn.
-Đường về đêm tối canh thâu
Nhìn anh tôi tưởng con trâu đang cười
-Được voi to, trâu bò chẳng kể
Hoa lan hoa huệ mới kể là hoa
Một lời đã trót nói ra
Dẫu cho bốn ngựa khó mà đuổi theo
-Gió nam ào ạt gốc cây nằm mát
Chẻ lạt đứt tay, đi cày trâu húc
Đi xúc phải cọc, đi học thầy đánh
Đi gánh đau vai, nằm dài nhịn đói
-Gà đá trâu bao lâu mới thắng
Trâu đá gà que cẳng con trâu
-Hút sách là chuyện chẳng lành
Trâu bò vườn ruộng hoá thành khói mây
-Chú Cuội ngồi gốc cây đa
Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời
Cha còn cắt cỏ trên trời
Mẹ còn cưỡi ngựa đi chơi cầu vồng
-Lao xao gà gáy rạng ngày
Vai vác cái cày, tay dắt con trâu.
Bước chân xuống cánh đồng sâu
Mắt nhắm mắt mở đuổi trâu đi cày
Ai ơi! bưng bát cơm đầy
Nhớ công hôm sớm cấy cày cho chăng?
-Mười năm cắp sách theo thầy
Năm thứ mười một vác cày theo trâu.
-Một trâu anh sắm hai cày
Một chàng hai thiếp có ngày oan gia
Chả yêu thì bỏ nhau ra
Làm chi một ổ hai gà ấp chung.
-Mất trâu mất ruộng không màng
Mất cây cuốc mục ra làng kiện thưa
-Mất trâu thì lại tậu trâu
Những quân cướp nợ có giầu hơn ai
-Ngày xưa Ninh Thích chăn trâu
Mà rồi công ấn công hầu trâu ơi
Ngày nay mình nghé ta ngồi
Mai sau ta có một thời hiển vinh
-Nghé ơi ta bảo nghé này
Nghé ăn cho béo nghé cày cho sâu.
Ở đời khôn khéo chi đâu,
Chẳng qua cũng chỉ hơn nhau chữ cần.
-Nước giữa dòng chê trong, chê đục
Vũng trâu đầm hì hục khen ngon
-Phù thủy, thầy bói, lái trâu
Nghe ba anh ấy đầu lâu không còn
-Ruồi lằn chọi với bò trâu
Đàn gà quật với diều hâu mấy lần
-Ruộng đầm nước cả bùn sâu,
Suốt ngày anh với con trâu cày bừa.
-Tậu trâu lấy vợ làm nhà
Trong ba việc ấy lọ là khó thay
-Trời mưa trời gió đùng đùng
Bố con ông Nùng đi gánh phân trâu
Gánh về trồng bí trồng bàu
Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà.
-Thằng bờm có cái quạt mo
Phú ông xin đổi ba bò chín trâu
-Thật thà cũng thể lái trâu
Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng
-Thiệt tình hỏng phải ba hoa
Hôm qua tui thấy con gà đá trâu.
-Thằng Cuội ngồi gốc cây đa
Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời
Cha còn cắt cỏ trên trời
Mẹ còn cưỡi ngựa đi chơi cầu vồng
-Thứ nhất vợ dại trong nhà,
Thứ nhì trâu chậm, thứ ba rựa cùn.
Vợ dại thì đẻ con khôn,
Trâu chậm lắm thịt, rựa cùn chịu băm.
-Trâu anh con dõi con dòng,
Lại thêm con nghé cực lòng thằng chăn.
-Trâu năm sáu tuổi còn nhanh,
Bò năm sáu tuổi đã tranh cõi già.
Đồng chiêm xin chớ nuôi bò,
Mùa đông tháng giá bò dò làm sao?
-Thật thà cũng thể lái trâu
Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng
-Trâu năm sáu tuổi còn nhanh
Bò năm sáu tuổi đã tranh về già
-Trâu ai buộc ngõ ông Cai
Bông tai ai lại đeo tai bà Nghè
Ngựa ai buộc ngõ ông Nghè
Gà ai gáy ở đầu hè ông Cai
-Trâu buộc thì ghét trâu ăn
Quan võ thì ghét quan văn dài quần
-Trai thì cày ruộng khiển trâu
Gái thì phải biết bổ cau têm trầu
-Trâu dê chết để tế ruồi
Sao bằng khi sống cơi suồi kính dâng
-Trâu đồng ta ăn cỏ đồng ta
Tuy rằng cỏ cụt nhưng mà cỏ thơm
-Trâu kia chết để bộ da
Người chết để tiếng xấu xa muôn đời
-Tháng giêng là tháng ăn chơi,
Tháng hai trồng đậu, trồng khoai, trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm
-Trâu ơi ta bảo trâu này,
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.
Cấy cày giữ nghiệp nông gia.
Ta đây trâu đấy, ai mà quản công!
4. CA DAO VỀ TÌNH YÊU TUYỆT HAY CÓ BÓNG DÁNG CON TRÂU:
-Anh về bán ruộng cây da
Bán cặp trâu già, mới cưới đặng e
-Ai cũng gặt lúa đỏ đuôi
Chàng về mà đập, mà phơi kịp ngày
Ai mà giã gạo ba chày
Giã sao cho trắng, gửi ngay cho chàng
Sẵn tiền mua bạc mua vàng
Sẵn tiền sắm áo cho chàng trẩy kinh
Sáng trời chàng mới tập binh
Em ngồi vò võ, một mình em lo
Ruộng nương không ai cày cho
Trâu bò, gà, lợn em lo dường nào!
Ruộng người cày cấy xôn xao
Ruộng nhà cỏ mọc lên cao lồng ngồng
Người ta có vợ có chồng
Cỏ cao, mạ úa nhưng lòng vẫn vui
Nhà ta chỉ có em thôi
Ruộng cạn mạ úa em ngồi em lo
-Ai ơi uống rượu thì say
Bỏ ruộng trâu cày bỏ giống ai gieo.
-Anh là con trai học trò
Em mà thách đố anh lo thế nào?
Em khoe em đẹp như sao
Để anh lận đận ra vào đã lâu
Mẹ em thách cưới cho nhiều
Thử xem anh nghèo có cưới được không?
Nghèo thì bán bể bán sông
Anh cũng cố cưới, lấy công ra vào
Cưới em trăm tám ông sao
Trăn tấm lụa đào, mười cót trầu cau
Cưới em một trăm con trâu
Một nghìn con lợn, bồ câu tám nghìn
Cưới em tám vạn quan tiền
Để làm lễ tế gia tiên ông bà
Cưới em một chĩnh vàng hoa
Mười chum vàng cốm, bạc là trăm cong
Cưới em ba chum mật ông
Mười thùng mỡ muỗi, ba nong quýt dầy
Họ hàng ăn uống no say
Mười ngày rồng rã, mặc rầy xướng ca
Tiếng đồn đã khắp gần xa
Sơn Tây, Hà Nội, đồn ta lấy mình
Tiếng đồn Nam Định, Ninh Bình
Bắc Ninh thành Lạng đồn mình lấy ta
-Anh đánh thì tôi chịu đòn
Tánh tôi hoa nguyệt mười con chẳng chừa
Anh đánh thì tôi xin thưa
Tánh tôi hoa nguyệt chẳng chừa được đâu
Ăn quen chừa được chẳng lâu
Lệ làng làng bắt mất trâu mặc làng
-Cái bống mặc xống ngang chân
Lấy chồng Kẻ Chợ cho gần, xem voi
Trèo lên trái núi mà coi
Thấy ông quản tượng cỡi voi đánh cồng
Túi vóc mà thêu chỉ hồng
Têm trầu cánh phượng cho chồng đi thi
Một mai chồng đỗ, vinh quy
Võng anh đi trước, em thì võng sau
Tàn quạt, hương án theo hầu
Vinh quy bái tổ, giết trâu ăn mừng!
-Cầm trâu cầm áo cầm khăn
Cầm dây lưng lụa, xin đừng cầm em!
-Công anh chăn nghé đã lâu
Bây giờ nghé lớn thành trâu ai cày
-Của chua ai nấy cũng thèm
Em cho chị mượn chồng em vài ngày
Chồng em đâu phải trâu cày
Mà cho chị mượn cả ngày lẫn đêm
-Em như ngọn cỏ phất phơ
Anh như con nghé nhởn nhơ giữa đồng
-Em là con gái nhà giàu
Mẹ cha thách cưới ra màu sinh sao
Cưới em trăm tấm gấm đào
Một trăm hòn ngọc, hai mươi tám ông sao trên trời
Tráp tròn dẫn đủ trăm đôi
Ống thuốc bằng bạc, ống vôi bằng vàng
Sắm xe tứ mã đem sang
Để quan viên họ nhà nàng đưa dâu
Ba trăm nón Nghệ đội đầu
Một người một cái quạt Tàu thật xinh
Anh về sắm nhiễu Nghi Ðình
May chăn cho rộng ta mình đắp chung
Cưới em chín chĩnh mật ong
Mười cót xôi trắng, mười nong xôi vò
Cưới em tám vạn trâu bò
Bảy vạn dê lợn, chín vò rượu tăm
Lá đa mặt nguyệt hôm rằm
Răng nanh thằng Cuội, râu hàmThiên Lôi
Gan ruồi mỡ muỗi cho tươi
Xin chàng chín chục con dơi góa chồng
Thách thế mới thỏa trong lòng
Chàng mà lo được thiếp cùng theo chân
-Em thì canh cửi việc nhà
Nuôi anh ăn học đăng khoa bảng vàng
Trước là vinh hiển tổ đường
Bõ công đèn sách lưu hương con nhà
Rước vinh quy về nhà bái tổ
Ngả trâu bò làm lễ tế vua
Họ hàng ăn uống say sưa
Hàng Tổng hàng Huyện mừng cho ông Nghè
-Hỡi cô cắt cỏ đồng mầu
Chăn trâu cho béo, làm giàu cho cha
Giàu thì chia bảy chia ba
Phận em là gái được là bao nhiêu?
-Hòn đá cheo leo,
Con trâu trèo, con trâu trợn
Con ngựa trèo, con ngựa đổ.
Anh thương em lao khổ
Tận cổ chí kim,
Anh thương em khó kiếm khôn tìm.
Cây kim luồn qua sợi chỉ,
Sự bất đắc dĩ phu mới lìa thê,
Nên hay không nên, anh ở em về,
Đừng giao, đừng kết, đừng thề mà vương.
-Lấy anh em không lấy,
Nhưng dạ cũng không đành làm ngơ
Vốn em cũng chẳng bơ thờ
Em đã hằng chọn trong lóng đục,
Nhưng vẫn còn đợi nợ chờ duyên
Vốn em muốn lấy ông thầy thuốc cho giàu sang,
Nhưng lại sợ ổng hay gia hay giảm
Em muốn lấy ông thầy pháp cho đảm,
Nhưng lại sợ ổng hét la ghê gốc
Em muốn lấy chú thợ mộc,
Nhưng lại sợ chú hay đục khoét rầy rà
Em muốn lấy anh thợ cưa cho thật thà,
Nhưng lại sợ trên tàn dưới mạt
Em muốn lấy người hạ bạc,
Nhưng lại sợ mang lưới mang chài
Em muốn lấy anh cuốc đất trồng khoai,
Nhưng lại sợ ảnh hay đào hay bới
Em cũng muốn chọn anh thợ rèn kết ngỡi,
Nhưng lại sợ ảnh nói tức nói êm
Bằng lấy anh đặt rượu làm men,
Thì lại sợ ảnh hay cà riềng cà tỏi
Em muốn lấy ông nhạc công cho giỏi,
Nhưng lại sợ giọng quyển giọng kèn
Em muốn lấy thằng chăn trâu cho hèn,
Nhưng lại sợ nhiều điều thá ví
Em muốn lấy anh lái buôn thành thị,
Nhưng lại sợ ảnh kêu mắc rẻ khó lòng
Em muốn lấy anh thợ đóng thùng,
Nhưng lại sợ ảnh kêu trật niền trật ngổng
Em muốn lấy ông Hương ông Tổng,
Nhưng lại sợ việc trống việc gông
Em muốn lấy anh hàng gánh tay không,
Nhưng lại sợ đầu treo đầu quảy
Em muốn lấy chú hàng heo khi nãy,
Nhưng lại sợ chú làm lộn ruột lộn gan
Em muốn lấy anh thợ đát thợ đan,
Nhưng lại sợ ảnh hay bắt phải bắt lỗi
Em muốn lấy anh hát bè hát bội,
Nhưng lại sợ giọng rỗi giọng tuồng
Em muốn lấy anh thợ đóng xuồng,
Nhưng lại sợ ảnh hay dằn hay thúc...
Hò ơ... chớ mấy lời trong đục chẳng dám nói ra
Có thầy giáo dạy làng xa, hay dạy hay răn
So đức hạnh chẳng ai bằng, lại con nhà nho học
Sử kinh thầy thường đọc nên biết việc thánh hiền
Gặp nhau, em kết liền, không chờ chẳng đợi
Hò ơ... chớ không chờ chẳng đợi phỉ nguyền phụng loan
-Mình rằng mình quyết lấy ta
Ðể ta hẹn cưới hăm ba tháng này
Hăm ba nay đã đến ngày
Ta hẹn mình rày cho đến tháng giêng
Tháng giêng năm mới chưa nên
Ta hẹn mình liền cho đến tháng hai
Tháng hai có đỗ có khoai
Ta lại vật nài cho đến tháng tư
Tháng tư ngày chẳntháng dư
Ta lại chần chừ cho đến tháng năm
Tháng năm là tháng trâu đầm
Ta hẹn mình rằng tháng sáu mình lên
Tháng sáu lo chửakịp tiền
Bước sang tháng bảy lại liền mưa ngâu
Tháng bảy là tháng mưa ngâu
Bước sang tháng tám lại đầu trăng thu
Tháng tám là tháng trăng thu
Bước sang tháng chín mù mù mưa rươi
Tháng chín là tháng mưa rươi
Bước sang tháng mười đã đãi mưa đông
Quanh đi quẩn lại em đã có chồng
Như chim trong lồng, như cá cắn câu
-Mật ngọt rớt xuống thau đồng
Những lời anh nói cho lòng em say
Một trâu anh sắm đôi cày
Một chàng đôi thiếp có ngày oan gia!
Chàng ơi! chàng cho em ra
Nhẽ đâu một ổ đôi gà ấp chung.
-Một thuyền hai lái chẳng xong
Một chĩnh hai gáo đừng nong tay vào
-Một rằng mình quyết lấy ta
Ta về bán cửa bán nhà mà đi
Ta về bán núi Ba Vì
Bán chùa Hương Tích, Phật đi làu làu
Ta về bán hết ngựa trâu
Bán hột thầu dầu, bán trứng gà ung
Bán ba mươi sáu Thổ công
Bán ông Hành Khiển, vợ chồng Táo Quân
Bán từ giờ Ngọ giờ Dần
Giờ Tí giờ Sửu giờ Thân giờ Mùi
Ta về bán cả que cời
Bán tro đun bếp bán trăm khêu đèn
Ta về bán trống bán kèn
Có gì bán hết, lấy tiền cưới em
-Nghĩ xa rồi lại nghĩ gần
Làm thân con nhện mấy lần vương tơ
Về đâu trong đục mà chờ
Hoa thơm mất tuyết nương nhờ vào đâu
Số em giàu, lấy khó cũng giàu
Số em nghèo chín đụn mười trâu cũngnghèo
Phải duyên phải kiếp thì theo
Giàu ăn khó chịu, lo gì mà lo
-Ngó lên trời thấy cặp cu đang đá
Ngó xuống biển thấy cặp cá đương đua
Anh về lập miếu thờ vua
Lập trang thờ mẹ, lập chùa thờ cha
Anh về anh bán gốc đa
Bán cặp trâu già mới cưới đặng em!
-Ông Giăng mà lấy bà Sao,
Đến mai có cưới cho tao miếng giầu.
Có cưới thì cưới con trâu,
Chớ cưới con nghé nàng dâu không về.
-Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa
-Số giàu tay trắng cũng giàu
Số nghèo chín đụn mười trâu cũng nghèo!
Phải duyên phải kiếp thì theo
Thân em có quản khó nghèo làm chi
Chữ nhân duyên thiên tải nhất thì
Giàu ăn, khó chịu, lo gì mà lo!
-Trâu kia kén cỏ bờ ao
Anh kia không vợ đời nào có con
Người ta con trước, con sau
Thân anh không vợ như cau không buồng
Cau không buồng như tuồng cau đực
Trai không vợ cực lắm anh ơi
Người ta đi kép, về đôi
Thân anh đi lẻ, về loi một mình
-Trăm năm còn có gì đâu
Miếng trầu liền với con trâu một vần
-Trăm năm cơ hội tình cờ,
Đàn cầm anh gãy, câu thơ anh đề.
Muốn cho thuận nẻo đi về,
Anh sang làm rể, em về làm dâu.
Số giàu lấy khổ cũng giàu,
Số nghèo chín đụn mười trâu cũng nghèo.
Phải duyên phải kiếp thì theo,
Khuyên em chớ nghĩ giàu nghèo làm chi.
Em ơi! chữ vị là vì,
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo,
Ta đã yêu nhau tam tứ núi cũng trèo,
Thất bát giang cũng lội, tam thập đèo cũng qua.
-Trâu kia kén cỏ bờ ao,
Anh kia không vợ đời nào có con.
-Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng chung quanh mây vàng
Ước gì ta lấy được nàng
Hà Nội, Nam Ðịnh sửa đàng rước dâu
Thanh Hóa cung đốn trầu cau
Nghệ An thì phải thui trâu mổ bò
Phú Thọ quạt nước hỏa lò
Hải Dương rọc lá giã giò gói nem
Tuyên Quang nấu bạc đúc tiền
Ninh Bình dao thớt Quảng Yên đúc nồi
An Giang gánh đá nung vôi
ThừThiên Đà nẵng thổi xôi nấu chè
Quảng Bình Hà Tĩnh thuyền ghe
Đồng Nai Gia Định chẻ tre bắc cầu
Anh mời khắp nước chư hầu
Nước Tây nước Tàu anh gởi thư sang
Nam Tào Bắc đẩu dọn đàng
Thiên Lôi La Sát hai hàng hai bên
-Thương nhau vì nợ vì duyên
Trâu đôi chi đó, thổ điền chi đây
17/1/2021
VINH HỒ
Sưu tầm, tuyển chọn sắp xếp theo mẫu tự abc.