MINH ĐỨC TRIỀU TÂM ẢNH
Bagan Và Hương Huyền Sử
Bagan - chùa tháp cổ sương
Có con trăng dệt con đường sử kinh
Ngọn đèn pháp bảo lung linh
Dấu son một thuở phục sinh đạo vàng
Ôi! Một thời dân tộc Môn qua đây
Đã liệt liệt oanh oanh
chép sử vàng lên bốn mươi ngàn tòa bảo tháp
Một cõi Đông dương
xây dựng kinh đô chánh pháp
Để ngàn sau...
để ngàn sau còn thơm mãi một mùi hương!
Ôi! Mùi hương nhập thế dị thường
Đã trải dài theo dấu chân
theo vết xe thổ mộ
Có con ngựa già còng lưng kham khổ
Và người phu xe
mà mái đầu đã bạc trắng đức tin
Ôi! Mùi hương của nhiệt huyết, của trái tim
Trộn lẫn mùi hương của tâm linh tôn giáo
Là công trình muôn đời của thăng hoa cảm xúc
Mà ấn ngọc, triện son
năm tháng chẳng mờ phai
Ôi! Có phải đây là thời
mà con sư tử vươn vai
Cất tiếng hống uy linh tràn trề sinh lực
Từ vạn dặm xa
kế thừa vinh quang A-Dục
Để huyền sử về một địa danh
bất diệt đến ngàn sau
Tôi cúi đầu xuống
Lắng nghe giữa hư vô
một mùi hương huyền diệu, sâu mầu
Thấm đẫm trên những cọng rêu xanh
Trên những cành cây khô
Trên những phù điêu, hoa văn chạm trổ
Tôi còn nghe
linh hồn cựa mình trong những viên gạch vỡ
Len vào sinh hoạt đời thường
thiên hạ thế gian tâm
Ôi! Tháp cổ Bagan!
Huyền sử Bagan!
Như một tiếng hú tận thâm lâm
Như một ngôn ngữ xa xăm
Nói về lẽ thăng trầm, hưng phế
Nói về chiến tranh, bạo quyền
và niềm đau khổ đế
Vì sự tham lam, sân hận của con người
Nó còn nói về sự thật trần khơi
Thần hủy diệt, thần bảo tồn
đã sát cánh chung vai
trong trò chơi quá nhiều thách đố
Để bi khốn thay
thân phận con người
cứ miệt mài xây tổ
Lẽ hoại thành nghe lòng mắt cay cay!
Lẽ hoại thành - khói tụ, tan mây...
Ôi! Một thời dân tộc Môn qua đây
Họ là một loài người tiến hóa bậc cao
Họ đến như làn mây lành
khoác tâm hồn nắng ấm
Rồi họ ra đi
mà dấu chân còn lấp lánh bụi sương
Để bây giờ
ngàn năm sau
bất diệt một mùi hương!
Ôi! Tôi đã đi thăm xứ Bagan
Nơi đây con người
vận xà-rông xám chàm đất mục
Thân xác khô gầy gập lưng lạy Phật
Những tràng hoa lài,
hoa sứ tươi thơm
Chư sư khất thực qua ngày
bình bát toàn cơm
Cơ cực bữa ăn chan mùi khổ hạnh
Những cô gái bôi má bột cây
để gìn da giữ sắc
Còn giữ nụ cười đôn hậu. ngây thơ
Những gã trung niên chuông gõ điện thờ
Mắt hấp háy nhìn hòm công đức
Những đứa trẻ cõi còm,
đói lòng kiếm xin vài "chạt"
Đôi mắt xanh trong!
Bi cảm tình người!
Ôi! Nhưng mà sao cách biệt một trời!
Mà phú quý
chỉ để dành cho người quý tộc?
Mà giàu sang
chỉ để dành cho giai cấp chiến sĩ?
Và mọi tiện nghi, xa hoa
ưu đãi giới thương buôn?
Còn thủ-đà-la, chiên-đà-la
thì sống trong cảnh bần cùng
thiếu áo, thiếu cơm
Thiếu cả những nhu cầu tối thiểu?
Ôi! Tôi đã ngồi rất lâu
để trầm tư mặc tưởng
Để nghĩ về những ngôi chùa tháp nguy nga
Để nghĩ về những công trình tôn giáo
như cung điện hoàng gia
Mà không hiểu lưỡng nguyên giá trị
Mà không hiểu sự cân phân tâm vật
Nơi dân tộc lạ kỳ này
tín ngưỡng duy linh!
Ôi! Tôi đã đi thăm cả một cõi tâm kinh
Mà cảm nghe cây lá bên đường
cũng sáng lên hoa chữ
Những nét chạm khắc rêu đen
Những con rồng giấu mình trong những bia
đá vỡ
Nơi những tòa gạch nâu già
tuổi tác tuế sương!
Ôi! Huyền sử Bagan!
Bốn mươi ngàn tháp cổ Bagan!
Vi diệu mùi hương
Hương công đức
Hương tín tâm
Hương thâm u mật độ
Cùng hương tình, hương cảnh
của đất nước dễ thương nầy!
Ôi!
Cảm xúc bài thơ
chỉ như một thoáng khói mây
Xin tri tạ một lần tao ngộ
Ta hẹn ngươi, Bagan,
trên dặm về cổ độ
Nơi cõi Phật, lòng mình
lặng lẽ, vô ngôn!
Vẫy tay chào
chùa tháp dập dờn hương!