NGUYỄN XUÂN THIỆP
Ánh Trăng
Ánh Trăng
Chiều xanh. rơi một câu thơ cổ
màu ráng trời thoảng nét hoàng hoa
bông sậy lao xao lời trẻ dại
gọi ai còn lãng đãng bờ xa
trăng lên. ồ. một vầng hư tưởng
tuổi nhỏ cười nhô mặt nước xanh
đâu đó sông lam chừng trở giấc
rào rào muôn lượn sóng xô nhanh
gió. như chim ngu.û trong tầng lá
phút chốc xôn xao dậy khắp cành
trăng sáng. bạn đường ai đó thức
nhìn trăng. có nhớ một mùa xuân
trăng đã lên. ơi bầy thỏ nhỏ
khắp nơi ra đứng đón chào trăng
những em côi cút trong đời tối
những bé gầy teo không miếng ăn
những trẻ lang thang cùng cát bụi
ấu thơ ơi. tuổi sáng lên đèn
chạy qua đồng cỏ. mừng trăng mới
soi xuống ao hồ. vạt nước loang
tất cả đưa tay lên trời vẫy
vầng trăng. nối tiếp chuyện thần tiên
trăng lên. quả bóng xanh lồng lộng
lơ lửng treo trên mấy xóm nhà
ta đứng bồi hồi sau song cửa
nhìn trăng. ai thức hãy cùng ta
cùng ta uống cạn ly trà đậm
dẫu đắng còn thơm vị mật hoa
dẫu đắng như đời qua khổ nạn
còn đây đêm ủ mộng sơn ca
chút hương trời đất ngây ngây dại
quyện bước trăng đi rộng hải hà
trăng sáng. kìa ai nơi xóm cỏ
hong khô ngấn lệ thời gian chưa
dẫu cho thi sử đau vàng đá
thì cũng qua rồi theo gió đưa
trăng chiếu. những ai sầu goá bụa
khăn sô. Cắn. giấu vành môi tươi
những ai trót sẩy đàn tan nghé
hãy đứng trông trăng sáng lại đời
những kẻ mù sâu đôi mắt tối
những hồn mê sảng lạc đôi nươi
trông trăng thấy bóng đèn hoa nở
soi áng gương xưa mặt rạng ngời
trăng đã về đây. đêm xá tội
cõi vàng. cây tạ. nét bia phai
kía trôn. tận cuối trời thu xám
đêm tạnh. hồn nương bãi sậy dài
lều vắng. vệt trăng tìm lửa ấm
chồn hoang lang thang qua mồ gai
bằng hữu đem thân vùi cát bụi
tiếng tù và động giấc bi ai
này nghe nếp áo sông thu vỗ
hồn ơi hồn. nhập khúc trăng trôi
2.
vầng trăng từ dạo rời châu thổ
cuộc lãng du qua biết mấy trời
biển bắc. con cá côn quẫy sóng
thiên thu còn dội tiếng bồi hồi
cửa sông. thủy triều lên xuống gọi
người cưỡi trâu xanh đi biệt khơi
xây trên đá đền xưa vượn hú
ánh trăng soi di cảo của người
sa mạc xa. tượng nhân sư rống
bão cát xô. thế kỷ đổi dời
đời rộng. ta nằm nghe hiu quạnh
tiếng cắc kè gõ xuống ngói hư
tù trở giấc. đèn chong ngọn đỏ
thuở trăng qua trên nóc nhà mồ
về đâu. chuyến lữ hành rất vội
sân ga đã tắt tiếng còi chưa
vầng trăng đứng cuối đường ray. gió
những toa tàu. qua. khuất. lau thưa
thức trong cây. trái tim sầu úa
như trăng. người của thuở không nhà
trăng chiếu. thành không. hào lũy sụp
còn nghe sắt thép rền cỏ khâu
tỳ bà đá dựng. hồn u khốc
uổng ngọn cờ treo ải địa đầu
a. kẻ sĩ cuồng. nơi ảo phố
nằm đây. lảm nhảm dưới đêm thâu
cửa đời bỗng gõ âm thanh lạ
trăng. bóng thiền sư về cổ lâu
nam ai. tưởng khúc sầu trăng lặn
lắng tiếng đàn tranh. dậy gió lùa
hỡi ơi. giữa cánh rừng săn bắt
ta chỉ nghe rền giọng sói tru
giữa cuộc bạo hành. cơn sốt dữ
nỗi đau này cháy cháy vỡ thịt da
thử ngẩng nhìn trăng đêm phán xét
ai công. ai tội. dưới trời khuya
ai xô trăm họ vào gai gốc
ai hái dâng đời một đóa hoa
hãy xét trong cơn đau lịch sử
nỗi đau nào đau của riêng ta
áo quan chưa đóng. thời chưa chết
có kẻ cùng ta thức đợi chờ
nay dẫu đường đi đôi dặm khuất
trăng treo đầu ngõ. thấy quê nhà
nở cho ta. cánh đồng hoa cúc
vàng phới ánh trăng thu mùa sau
về hái đóa vô thường sót lại
nghe nghìn mùa. vỗ cánh qua mau
3.
trăng đã lên cao. trời tĩnh lặng
không gian xanh màu nam hoa kinh
những cụm mây trôi từ hư huyễn
chờ ta đi hết cuộc lữ hành
đời ta biết mấy mùa xiêu lạc
biết mấy vầng trăng qua cỏ tranh
ôi. những vầng trăng thời biệt xứ
trôi trong tâm thức. một dòng khuya
ta nghe nước khỏa bờ lau dại
có một vầng trăng đi trong mưa
có một vầng trăng hư mọc muộn
tóc ai còn vướng cánh đồng mua
khi trăng theo con đường đất đỏ
bước cheo leo. khúc khủy. ngựa thồ
ta thấy trăng soi đầm nước rộng
mùa thu. múa thu. im cành trơ
đêm tù. bạn đọc thơ đầu núi
tưởng chim rừng động ánh trăng xưa
gió mùa. thổi lộng trên miền bắc
trăng rét căm căm. vệt sáng mờ
ta thấy vầng trăng quầng khóe mắt
chiêm khe. mùa thối. cánh đồng thưa
trăng nghiêng xuống xóm làng dịch tể
qua gò trâu. giọng gió ru hờ
vầng trăng nào đứng trên đầu dốc
dậy tiếng tù đóng ván giữa khuya
một thuở trăng qua miền động đất
ngời ngời muôn sợi thủy ngân sa
nhìn qua đất rạn ta còn thấy
mảnh trăng trên đồi golgotha
4.
trăng đã khuya. và đêm huyễn tượng
bắt đầu từ một ánh chớp xa
dường như ở tầng sâu mê tưởng
hiển hiện rồi lời sấm ký xưa
những vạt mây từ trong cổ tích
rào rào theo trận gió nguồn mùa
như chim. của một thời không sử
cánh rộng. che hằng thế kỷ qua
như lũ thú hoang trên đồng cỏ
rộn ràng thức dậy dưới trăng khuya
ôi mây từ những cơn hồng thủy
biến hiện hoài lớp sóng áo hư
trong biển. tuần du. trăng sáng mãi
cho rộng thêm đời nhân loại đi
ta nghe cuộc chuyển dời im lặng
những thời phủ rêu trong sử thi
bỗng dậy. bàng hoàng cơn sốt biếc
ta nghe. gió rỉ siết qua mùa
ta nghe. sấm dậy rền trong đất
những cuộc tương tranh máu lệ nhòa
thấy động ngựa xe. tầng khói phủ
những đoàn quân hạ trại trong mưa
những đốm lửa khuya nhòe nhoẹt nước
ôi mùi cháo ấm tỏa trên môi
đèn giăng trăm nến. biên thùy rộng
lầm lũi qua mau những kiếp người
5.
trăng cẩm thạch. biển trời chợt hiện
mây lìa đàn. bay đi. mây trôi
hạo ca. biển rạng ngời tan hợp
trăng bỏ neo thôi. hải phận người
ta thấy giữa triều mây xao động
lệ ngân hà. tóc rũ sô gai
chia ly màu xám. sương và khói
lửa. thép. tro. than. những tiếng còi
ta thấy tàu đi. những đóm tía
chiếc hôn nồng. và lệ đọng môi
ngày vui sum họp. như hoa. nến
chia cách dài hơn gío chiến thời
cái chết im như niềm vắng mặt
trước sân con trẻ vẫn đùa chơi
ngày reo trong khóm tường vi nở
nghe thoảng đêm về. cánh nhẹ rơi
ta thấy. ôi. mây trời ảo biến
dưới trăng lấp lánh bãi hằng sa
đất ơi. nỗi lầm than muôn kiếp
nhân loại đi như những bóng mờ
nhân loại yêu đời trong cõi chết
vượt biên thùy. sa mù. và mưa
từng nơi đi dưới triền hoe nắng
gùi nặng. mang theo cả lợn gà
riêng lão gìa điên còn ở lại
đêm đêm. ra nhìn dòng sông. ca
6.
trăng khuya vằng vặc soi tâm thức
đêm tịnh. trời trong. gío lắng sâu
mây từng cụm nhỏ. trôi. trôi khuất
lũ vịt trời. ô. trăm ánh sao
trăng khuya như một loài chim quý
bay suốt nghìn năm hót một lần
dưới mái chùa tây vang tiếng kệ
vị sư gìa đã thức. chuông ngân
âm thanh. như một làn hương sữa
chảy xuống hồn ta đã lặng dần
hạt lệ muốn rơi. giờ đọng lại
trăng nguyệt cầm ơi. ngọc mới đông
những cuộc chiến tranh dần dịu lửa
người về nghe câu chuyện dòng sông
reo vui ấm nước bên đồng cỏ
uống chén trà thơm. thức đợi trăng
giữa cuộc vui này ta có mặt
sao tâm xao xuyến những trời xưa
đếm sao. nào biết sao mờ tắt
trận bão mùa qua đã dứt chưa
về ghé lại cây đa quán dốc
thấy cọn trăng nằm phủ cỏ khô
trăng đợi chờ ai trên bến nước
hành nhân ơi. đã lỡ chuyến đò
trở về. những bảng nhà phai số
cánh cổng đong đưa. gió lọt rào
chợt tiếng người reo bên giếng nước
ai cười. như vỡ giấc chiêm bao
trở về vườn cũ khi mùa tới
trái ngọt trên cành. má chín au
hỏi thăm. em đã yên ngoài nội
tấm ván mòn vẫn cạnh bờ ao
về lượm trái thông khô rớt vãi
nhặt cành cây mục. lá thu. phơi
đốt lên đống lửa. đêm ngồi sưởi
lúc ngó quanh. nào thấy có ai
người về bên gốc thông già cỗi
thuở nhỏ thuờng ra đứng ngắm trăng
cúi nhặt dưới chân viên ngói vỡ
thấy đời còn những tấm gương tan
nhưng thôi. nhân loại vui vầy cả
yêu cuộc đời trong lẽ bất toàn
chút nghiã thủy chung ta giữ vẹn
lòng ơi. trải rộng gió nhân gian
trong khuya. nghe một bông quỳnh nở
phiến lá ngời vàng óng búp trăng
hương biếc chạm vào trang sách qúy
mở ra thôi. ước cũ hàng hàng…
dưới trăng. những mảnh đời han rỉ
sáng lại. ô hoa đã rộ cành
nhựa ứa thân cây rào rạt chuyển
vườn xưa. chợt một tiếng ve ran
qua đêm. lớp trái cây dần chín
chín đỏ lòng ai giấc mộng thường
mai sau. ôi những mùa đang tới
khép mi. trong một chút hương trà
lòng ta. một ánh trăng trong suốt
trên những nẻo đường nhân loại qua
bên bữa ăn xanh người đạo sĩ
những buồn vui của khắp mọi nhà
trăng khuất. nhưng mùa sau lại mọc
loài người ơi. nghe tiếng võng đưa
lên cao. thấy một vừng trăng ngọc
xuống thấp. còn trong giấc ngủ mơ
soi bóng thời gian. hồ nước tịnh
đông phương này. đêm ủ mật hoa.
1980