ANH THY
Thuốc Lá Và Tôi
Ra đi vợ có dặn chừngThuốc Lá Và Tôi
Thuốc xin thì hút chớ đừng có mua
Thà rằng mang tiếng hút chùa
Còn hơn móc túi ra mua tốn tiền
T
Nhớ thời trẻ ở quê, thấy người ta hút thuốc nhưng tôi không bao giờ thử rít một hơi xem có cảm giác ra sao mà người ta thích hút. Mãi đế năm 1960 vào học ở trường quân y Sài Gòn mới bắt đầu làm quen thuốc lá. Một phần do bài vở nhiều ban đêm phải thức khuya học bài phần khác là do mấy anh bạn cùng khóa tập hút. Thật tình mà nói,lúc ban đầu thử rít một hơi, tôi cảm thấy khó chịu, sặc sụa muốn nghẹt thở chứ có ngon lành gì đâu! Nhưng cứ bị dụ riết đăm ra nghiện hồi nào hổng hay, cho đến khi thấy cần một điếu thuốc mà trong túi không có tiền để mua. Đến lúc đó mới nhận ra rằng mình đã bị nghiện thuốc lá rồi thì chuyện đã muộn! Nhưng cũng phải khách quan mà xác định rằng: Ở một góc độ nào đó, người hút có cảm giác hưng phấn thần kinh trong khoảnh khắc sau khi rít vài hơi thuốc lá. Cái nghiện là ở chỗ này.
Có lẽ do đó mà đôi khi dân nghiện tự xuất khẩu thành thơ hoặc lấy những Mẫu Tự trên bao thuốc lá để đặt thành câu mang một ý nghĩa có liên quan ít nhiều với thuốc lá, cũng khá độc đáo. Nhất là thời thuốc lá Mỹ theo chân lính Mỹ vàoViệt Nam. Tôi còn nhớ mấy tên thuốc lá nổi tiếng thời đó được phong phú hóa như sau :
PALLMALL = Phải Anh Là Lính Mời Anh Lên Lầu . hoặc Phổi Anh Lủng Lỗ Mong Anh Lo liệu.
SALEM = Sao Anh Làm Em Sướng .Mà Em Làm Anh Mệt ( Đọc xuôi đọc ngược )
CAPSTAN = Con Anh Phá Sản Tại Anh Ngu. hoặc Cho Anh Phát Súng Tim Anh Nát’ Nhưng Anh Tin Số Phận Anh Còn .v.v...v.v..
Đó là thời có điều kiện tự do nay ngồi quán này mai ngồi Snack Bar nọ,vung tiền ra ăn nhậu có các em ăn mặc thiếu vải ngồi bên cạnh bật lửa mồi thuốc, nâng ly chạm cốc hô ..Dô ..Dô ..Dô 100%, dưới ánh đèn mờ ão, thỉnh thoảng ôm nàng hoặc‘bị’nàng ôm nên gọi là uống Bia Ôm! Đến sau 30/4/1975 thì cũng người cũ nhưng cảnh xưa đã mất rồi! Từ đó tôi phải chuyển sang gu thuốc Lào hiệu : 999 Đây là loại thuốc Lào ngon nổi tiếng. Nhưng thuốc Lào thì phải có cái “Dọc Tẩu” thì hút mới phê . Vì vậy phải tự tạo đồ nghề . Tôi còn nhớ một sự kiện về cái Dọc Tẩu mà suýt nữa thằng bạn nối khố của tôi bị mù mắt.
Ống Phóng M.79 Dùng Làm Dọc Tẫu Thuôc Lào :
Thằng bạn nối khố của tôi bữa nọ đi lao động trong khu rừng, nó vớ được ống phong M.79 mừng húm lén giấu mang về trại chờ chủ nhật đem ra cải biến làm dọc tẫu thuốc lào. Vì hắn ta chưa hề biết loại vũ khí này nên nhìn bên trong thấy có mấy ống nhựa nhỏ chằng chịt muốn cắt nó ra nhưng không có gì để cắt được. Hắn bèn nảy ra sáng kiến là cho vào bếp hơ nóng nhựa sẽ chảy ra. Không ngờ, chốc lát nó phát nỗ một tiếng như pháo đại. Ống phóng bày vù chạm vào cạnh tường, một mảnh nhỏ xi măng bay ghim sâu vào đuôi mắt trái của hắn. Tôi đang ngồi giặt đồ bên giếng nước gần đó nghe tiếng la thất thanh, quay lại thấy mặt hắn đầy máu, tôi vội cứu hắn bằng cách ép vết thương thật chặt cho bớt chảy máu. Sau đó tôi xé cái áo thun của hắn ra làm băng buột qua đầu trông như đang để tang.
Ngày hôm sau xin muối ở nhà bếp về pha nước ấm rửa vết thương thay băng "áo thun" và rắt Penicyline bột mà tôi nhặt ở Phú Quốc để dành trong ba lô. Mất hơn 3 tuần, vết thương mới lành và để lại cái sẹo vĩnh viễn với hắn. Sau đó tôi đặt cho hắn biệt danh " Ch.M79"
Vụ này tới tai ban giám thị trại, ngày hôm sau trong lúc tập hợp điểm danh,họ bắt tên Ch. đứng ra trước mặt mọi người và cảnh cáo"Trường hợp tên Ch.tự ý gây tai nạn cho bản thân, ban giám thị không chịu trách nhiệm và không chữa trị. Nhưng nếu gây tai nạn cho người khác thì phải chịu kỹ luật tùy theo mức độ nặng nhẹ "
Trường hợp thứ hai là một ông bạn tù cũng vì thuốc Lào mà chút xíu nữa bị phỏng nặng . Một hôm nọ ông ấy và mấy ngươi đồng nghiêp nghiện thuốc Lào, sáng sớm rủ nhau vào bếp tập thể để hút . Vì thuốc Lào 999 ngon nên phê quá khiến ông lảo đảo ngã vào cạnh bếp cháy sém mái tóc hoa râm . May có mấy ông bạn nhanh tay kéo ông ra nên không bị phỏng nặng . Chuyến đến tai tôi làm câu thơ kiểu vui tặng ông :Ông kia đang hút thuốc Lào. Thấy ba ông Táo vội nhào tới ôm (nhại câu ca dao :Ông kia đang hút thuốc lào thấy ba số chin (999)lại nhào tới ôm) Từ đó tôi cũng được quý ông trong nghề tặng cho biệt danh : Nhà Thơ Mì Ăn Liền .
Ông Hai Đang Hút Thuốc Lào .
Thấy Ba Ông Táo Vội Nhào Tới Ôm .
Chưa hết, còn một tai nạn thuốc Lào nữa . Ông H. người hút thuốc lào thâm niên công vụ nhất. Cứ mỗi rạng sáng là ông có mặt ở nhà bếp tập thể, với cái dọc tẩu thuốc lào ngồi rít cho đã ghiền rồi mởi lảo đảo trở về Lán lo đi lao động. Bữa nọ ông vớ được ít thuốc Lào 999 nên cố rít một hơi thật sâu cho đã ghiền, không ngờ thuốc "Phê" quá, khiến tay chân ông bủn rủn ngã chúi đầu vào bếp đang cháy. May quá! có mấy"đồng nghiện"kịp thời kéo ông ra, nhưng trán bị phỏng nhẹ và cháy sém mớ tóc. Tôi nghe mấy ông này kể lại nên ráng đặt câu ca dao thời đại như trên để tặng ông. Đọc lên mấy ổng cười ầm, và đặt cho tôi là nhà thơ "Mì Ăn Liền ".
Hơn đâu hết, do hoàn cảnh, thuốc lá đối với dân nghiện là người bạn tâm đắc nhất. Nó có thể giúp mình khuây khỏa trong chốc lát nào đó để vượt qua những khó khăn trước mắt.Thật vậy, sau khi rít vài hơi khói thuốc, bỗng nghe cảm giác lâng lâng dễ chịu làm sao ấy! Tôi cũng thuộc loại nghiện hạng nặng nên phải chuyển qua thuốc lào mới đủ phê. Không ngờ chẳng bao lâu sau đó tôi bị Suyễn hơi nặng cho đến ngày ra khỏi trại mới bỏ được thuốc lào nhưng thuốc điếu thì chưa !!?
Năm 1996 gia đình được định cư Hoa kỳ, cư trú Tiểu Bang Georgia. Sau mấy tháng nằm nhà hưởng trợ cấp vừa đủ cái ăn cái ở tạm thời, bây giờ bắt đầu lao vào chặn đường mới, đi CÀY để còn lo tương lai cho con học hành. Đầu tiên tôi vào làm cho công Sản xuất Kem Đánh Rặng. Công việc trong nhóm của tôi là đóng gói mặt hàng. Ông xếp là người Mỹ trắng vốn là sĩ quan đã từng tham chiến ở Việt Nam nên ông có cảm tình với người Việt đang làm trong công ty, thỉnh thoảng ông kể những địa danh mà ông đã từng đến như : Đà Nẵng , Pleiku, Banmethuot,Nhatrang,Tây Ninh ...v...v.. Nhưng ngược lại ông là người kỳ thị với dân hút thuốc lá nhất. Ông dành riêng cho người hút thuốc một khoảng trống ở giữa trời cách chỗ làm việc khoảng 50 mét.Và cấm vứt mẩu thuốc bừa bãi, nếu bắt gặp ông sẽ cho nghỉ việc hết tất cả những người hút thuốc! Thời gian nghỉ giải lao chỉ có 15 phút mà nhất là vào mùa đông giá rét, tuyết đổ làm sao có thể chịu nổi!? Năm đó tôi bị nhiểm lạnh cộng với khói thuốc nên bị viêm phổi. Bác Sĩ khám thấy có triệu chứng suyễn nữa nên khuyên tôi bỏ thuốc lá để tránh tác hại cho phổi!
Bị sốt, không đi làm được, nằm nhà ho liên tục, khó thở, không có cảm giác thèm thuốc nữa ....Đến lúc này mới thức tỉnh và tự đặt câu hỏi. Chẳng lẻ mình chấp nhận thà là mang lấy bệnh vào thân chứ không thể bỏ hẳn thuốc lá hay sao!? Cả đêm trằn trọc không ngủ được mới thấy cái vô lý mà từ lâu nay mình đã để cho cái thói quen không tốt khống chế sự hiểu biết của mình, rồi nó buộc mình phải lệ thuộc nó mãi như một cái tật! Không thể như vậy được!
Sáng hôm sau, tôi ráng đi bộ đến trạm xăng gần nhà mua một bao thuốc lá hiệu "MalBoro"loại mà tôi thích hút hằng ngày, về khui ra rút một điếu bật lửa đốt rồi rít nhẹ một hơi. Cơn ho ập tới thí điều hụt thở! Tôi ném điếu thuốc xuống sàn nhà, dùng mũi giày dập tắt rồi lầm bầm trong miệng vừa trách nó vừa trách mình :
" Hơn 37 năm qua ta đã xem ngươi như người bạn nhưng ta đã lầm, tuy hơi muộn trước khi nhận ra rằng : Ban đầu ngươi đến với ta là kẻ lạ, rồi trở thành bạn thân ... dần dần ngươi trở thành ông chủ sai khiến ta mọi lúc mọi nơi và cuối cùng ngươi lộ nguyên hình là tên sát thủ thầm lặng bám theo ta từng giờ từng phút để ra tay kết liểu đời ta bằng nhát dao Hóa chất Nicotine +CO2 ghim vào phổi ta! Nhưng chưa muộn đâu, ta còn đủ sáng suốt và đủ nghị lực để loại ngươi ra khỏi cái hang ổ tập quán trong ta mà vô tình bị ngươi chiếm đoạt ..Nhưng ở một khía cạnh nào đó ta cũng dành cho ngươi chút thiện cảm mà ngươi đã cho ta cảm giác sảng khoái trong giây lát để vượt qua cơn bĩ cực trong cuộc sống ! Good Beye Forever !!!"
Nói xong, tôi xé nát gói thuốc vứt vào sọt rát và giữ lời hứa : Nhất định bỏ hẳn thuốc lá . Những ngày sau đó vợ con thấy tôi không còn điếu thuốc trên tay mỗi khi uống cà phê hoặc sau mỗi bữa ăn. Ai nấy đều mừng thấy rõ. Thời gian sau, mỗi khi gần mùi thuốc lá tôi có cảm giác khó chịu..!!!Vậy mà suốt bao nhiêu năm mình vô tình gieo cái cảm giác khó chịu này cho người khác ở mọi lúc mọi nơi !
Tôi bắt đầu bỏ hẳn thuốc lá từ ngày 15 tháng 12 năm 1997 .
Năm 2005,tôi bắt đầu nghỉ Hưu. Nhóm bạn già thân quen tính lập Hội Cao Niên để có dịp gặp nhau tâm sự cho vui ; ngồi nhà riết cũng chán! Lúc bấy giờ tại thành phố Doraville có Trung Tâm CFACS viết tắc của chữ TheCenter for Pan Asian Community Servics. nơi phục vụ hầu hết các dịch vụ có liên quan đến nhu cầu của Cộng Đồng nơi đây. Tôi và một số bạn già cũng thường lui tới gặp nhân viên người Việt nhờ giúp xin phúc lợi cho người già . Nhờ đó quen biết ông Phùng Chiêu, cô Vivan Trinh, đang phục vụ tại đây. Sau đó tôi được mời tham dự buổi Đại Hội Công Đồng Georgia, được tổ chức tại thủ phủ Atlanta vào đầu mùa Xuân năm 2005. Mục đích chính của cuộc Đai Hội này là nói về tác hại của khói thuốc lá đối với môi trường sống trong đó người hút thuốc và người không hút nhưng vẫn phải hít khói thuốc gọi là second hand.
Cuộc đại hôi được tổ chức tại một Hội Trường rộng lớn sang trọng có khoảng hơn 500 người tham dự gồm đại diện của trên 20 cộng đồng đang có mặt tại tiểu bang Georgia. Đặc biệt là mỗi người tham dự buổi đại hội đều được phát cho một cái interphone gắn vao tai để nghe ngôn ngữ chính của mình qua hệ thống phiên dịch nhanh tự động rất tiện lợi . Nội dung buổi đại hội là nói về tác hại của khói thuốc lá và khuyên người hút nên hạn chế số lân hút trong ngày và dần bỏ hẳn thuốc lá để khỏi bị tổn hại sức khỏe của bản thân và người xung quanh. Nếu ai muốn bỏ thuốc lá nhanh thì có thể dung thuốc cai nghiện có bán tại các tiệm thuốc tây. Cuối cuộc hợp là phần ý kiến của thính giả, tự do đặt câu hỏi có liên quan đến thuốc lá và sẽ được giải thích hợp lý ngay. Sau những ý kiến của một số người nêu ra và được trả lời thích hợp, đến phiên Cộng Đồng người Việt, tôi phát biểu ý kiến :
Theo cách giải thích về sự tác hại của khói thuốc lá đến người hút và người không hút gây tốn kém cho ngân quỷ và ô nhiễm môi trường thì tại sao không cấm hẳn việc canh tác cây thuốc lá như cách cấm trồng cây thuốc phiện xem ra tiện hơn?
Một đại diện trả lời : Câu hỏi rất xác thực, nhưng việc cấm canh tác cây thuốc lá là một điều rất khó khăn không thể ban hành trong một sớm mộ chiều. Bởi vì đây là một trong những ngành nghề có từ lâu . Nếu cấm hẳn ngay từ bây giờ sẽ gây ra một ảnh hưởng rất lớn cho ngân quỹ của chính quyền và công ăn việc làm của công nhân trồng trọt, các nhà máy trong hệ thống chế biến và phân phối thuốc lá. Sẽ gây ra cảnh thất nghiệp hỗn loạn đến kinh tế không nhỏ. Nhà nước sẽ không đủ ngân khoản để giải quyết hiện trạng. Nên trước mắt là khuyên người hút hãy tự hạn chế và từ bỏ thói quen hút thuốc, mặt khác nhà nước sẽ tăng thuế về mặt hàng này đối với ngành trồng trọt và chế biến thuốc lá từ từ cho đến một lúc nào đó nạn hút thuốc lá sẽ không còn là mối đe dọa sức khỏe chung.
Câu trả lời đem lại cho tôi một hiểu biết mà từ lâu tôi không hề nghĩ ra được. Vậy thì ai không bỏ được thuốc lá thì ráng chịu và những người xung quanh trong môi trường đó cũng chia xẻ như nhau mà nhất là các em bé vô tư cũng “được”chia xẻ cái thứ nguy hiểm này !??!!
Trong thời gian tôi thành lập Hôi Cao Niên tại Doraville từ 2005 đến 2010, ngoài những buổi sinh hoạt định kỳ và phổ biến chương trình sức khỏe chung trong đó có vấn đề “cai thiốc lá “ cũng khuyên được một số hội viên bỏ được thói quen hút thuốc, nhưng còn lại đa số cho biết là không thể bỏ được. Có vị còn nói nửa đùa nửa thật rằng:”Thuốc lá có muốn bỏ tôi thì bỏ chứ tôi không thể nào bỏ nó được“ Bó tay!
Để kết thúc đề tài này,tôi xin mượn hai bài thơ sau đây thay lời kết :
1- Nàng Tiên Sát Thủ
Cắc cớ gây chi cuộn khói này
Khiến người trong cuộc lụy không hay
Nửa đêm trực nhớ mùi hương tỏa
Rạng sáng mồi diêm thả khói bay
Thế Tục, khi thèm xem hốc hác
Trần Ai, lúc nghiện cũng châu mày
Mơ màng trong khói nàng tiên trắng
Sát thủ chờ ta chẳng gớm tay !!?
2- Hút Thuốc, Thuốc Hút
Hút thuốc coi chừng thuốc hút mình
Rằng đây sự thật chớ coi khinh
Khói len nội tạng hư tim phổi
Nhựa bám tế bào hại mạch kinh
Smoke đóng vai tên sát thủ * Khói
Nico thủ phạm hại sanh linh **
Giã từ thuốc lá không gì khó
Nếu biết rằng đây chuyện tử sinh./.
Ghi chú : * Smoke = Khói carbonite
**Nicotine = chất nhựalỏng khi hút vào nó bám vào niêm mạc Khí quản dần dần kích thích thần kinh gây nghiện .