GIANG HIỀN SƠN
Quê Nhà Chiều Cuối Năm
Quê Nhà Chiều Cuối Năm
Cuối năm gió lạnh buốt tê tái, nghe đài báo đâu đó trên núi cao Sa Pa hay Mẫu Sơn suối còn đóng thành băng và tuyết phủ trắng xóa. Xóm núi Vằng Mạ quê mẹ ẩn mình dưới chân núi, bên con suối Pác Cung của đất cam Hà Giang không lạnh đến mức có tuyết rơi nhưng cũng cắt da cắt thịt, đủ để làm cho ai nấy đều phải co ro, xuýt xoa kêu lên lạnh quá. Hình như mùa đông này trời nghe có vẻ rét ít hơn nhưng khi rét là rét đậm rét hại. Đã vậy, những ngày sau lễ noel tiết trời thêm lây rây mưa. Cơn mưa tiễn mùa khiến cho cái mọi vật đều se sắt lại, cái lạnh nghe như càng lạnh hơn. Những cơn mưa thất thường, đến rồi lại đi với hàng ngàn hạt li ti không đủ làm cho ướt sũng áo quần nhưng vương lại trên tóc, bám vào làn da cũng đủ làm cho cái lạnh ngấm sâu hơn trong thớ thịt khiến gân xương cũng phải tê buốt. Cái gió rét, giá lạnh của xóm núi vùng cao cực Bắc là thế. Lạnh đến nỗi ngồi bên bếp củi đỏ lửa mà đôi bàn tay vẫn không khỏi cứng đơ, lóng ngóng, run rẩy.
Mấy ngày nghỉ tết, chị bỏ lại phố phường của chốn phồn hoa, đi lang thang theo em về chơi cùng xóm núi lồng lộng gió đông, căm căm giá rét cùng với những bờ tre nghiêng ngả, xao xác bên con suối nhỏ đêm ngày róc rách uốn lượn quanh co dưới chân núi, giữa đồng chiều chỉ còn trơ những cuống rạ ngổn ngang xen lẫn màu xanh của các hoa cỏ dại mà lòng không khỏi háo hức, lâng lâng. Vẫn biết đây không phải là lần đầu chị đến với núi rừng. Bước chân chị đã từng đi qua bao chốn núi đẹp của những nơi danh thắng. Nhưng đây là lần đầu chị đi được đi thực địa vào trong miền núi sâu, trải nghiệm với chốn rừng thẳm hoang sơ chẳng một chút mỹ miều như những nơi thắng cảnh. Mê mải ngắm, chị thả hồn theo những rặng núi xanh rì như thể đang đuổi theo nhau trùng trùng điệp điệp trước nhà và mơ màng theo những làn mây trắng đang bồng bềnh trên những đỉnh cao. Chị bảo, mây ở đây có lẽ không nhiều, không đẹp như Tà Xùa hay Tam Đảo. Ngắm nhìn những đám mây ở đây không có được cái cảm giác như đang đứng trên những biển xanh, biển trắng bồng bềnh giữa sống lưng khủng long. Tuy thế những áng mây trắng muốt vân xanh nhàn tản phiêu lãng trên rặng núi trước nhà cứ như thể đang quấn quyện cùng cây rừng, đá xám trong buổi chiều hôm để gợi về bao hoài niệm phôi pha cùng những rung cảm lâng lâng, thích thú. Những áng mây chiều phía trước mặt kia mặc sức đủng đỉnh nối đuôi nhau, khi bay lên cao, lúc xà xuống thấp, tung tăng, nhảy nhót trong gió lạnh cuối đông cứ như để dẫn nẻo hồn người về những chân trời xa cũ mộng mơ; làm bâng khuâng, hút hồn những đôi mắt biếc trong buổi chiều hôm khi lữ khách nhìn theo mê mải.
Khi chiều buông, chị em lang thang trên cánh đồng ngổn ngang gốc rạ để trải lòng với ngọn gió đông; say sưa ngắm nhìn những vườn cam vàng rực bên đồi ẩn mình nằm sâu trong chân núi. Con đường bê tông lâu ngày với những mảnh vỡ đi xuyên ngang cánh đồng dường như cũng đang sắt đanh lại trong cơn gió lạnh cuối chiều. Những vũng nước trên mấy ô ruộng thấp bên đường trong veo, nằm yên bất động. Xa xa, bên trời thấp thoáng mấy cánh cò trắng muốt nhao lên rồi lại lộn xuống như thể đang đi tìm ăn làm cho cảnh xóm vật của xóm núi trở lên nhẹ nhàng và yên ắng. Dường như cái tĩnh lặng của đồng chiều xóm núi đang ru hồn ta một cách êm ái theo nhịp sống chậm dãi, nhẹ nhàng vốn có từ bao đời nay ở cái nơi thâm sơn mịt mùng xa tít. Cái nhịp sống ấy như thể đang đưa hồn ta lạc trôi giữa một miền cổ tích đầy thanh bình với bao vi diệu. Cái thanh bình, vi diệu ấy gợi cho ta cái cảm giác tựa như hơi thở ấm áp đang phả ra giữa mùa gió lạnh.
Con đường xóm núi hình như vắng hơn trong gió lạnh. Nó có vẻ như đang cô đơn giữa những ngọn gió vô hình. Nó một mình lặng lẽ độc hành, khi uốn lượn, lúc lại gập ghềnh lên xuống bên sườn đồi nối nhau như bát úp cùng những tán cọ xòe ô xanh biếc. Cứ thế, men theo con đường vắng lặng giữa vùng núi thẳm, càng vào sâu, những vườn cam trĩu cành, vàng rực bắt đầu hiện lộ. Những đồi cam quê mẹ mênh mông và ngọt mát. Những đồi cam ấy từng có một thời huy hoàng, nuôi anh em tôi khôn lớn. Say sưa ngắm nhìn vườn cam đỏ vàng trĩu quả tôi không khỏi thức dậy biết bao kỷ niệm của một thời ấu thơ với những gốc cam quanh nhà. Xa xa, phía bên sườn đồi trước mặt, ẩn hiện giữa những vườn cây, vài mái nhà sàn lợp cọ thấp thoáng, nhấp nhô đang nhẹ vương làn khói lam chiều mềm mại. Những làn khói ấy theo nhau uốn lượn trên nền trời u ám khiến sơn cước hiện lên thật bình yên và hoang sơ. Trời chiều xóm núi hiện lên trong tầm mắt đẹp như một bức tranh thuỷ mặc làm nao lòng người khách phương xa.
Màn đêm dần buông, mưa gió sụt sùi. Gió lạnh lồng lộng vang lên ù ù từng chập; va vào vách núi ẩm ướt tạo thành tiếng vọng kéo dài không ngớt làm cho xóm núi càng thêm hoang vắng lạnh lẽo. Những hạt mưa chiều nhỏ li ti kéo dài đủ để cho con đường đất đồi trơn trượt với những sống trâu khiến bước chân mấy lần phải giật mình lo ngã. Đi giữa những đồi cam, thế rồi những bàn chân lang thang trong chiều muộn ấy cũng tìm đến được với chín bậc cầu thang và say sưa trong men rượu ngô nếp thơm nồng, ấm bụng. Giữa mênh mông của núi rừng và gió lạnh, trong hương thơm của men rượu say ta như thấy gió núi đang lùa bóng chiều vào trong màn đêm cùng sương sa mịt mù hư ảo.
Mấy chục năm rồi núi non quê nhà vẫn vậy. Xóm núi vẫn cứ bình yên và hoang sơ bên những vườn cam, đồi cọ cùng mây trời gió núi cố hữu muôn đời không đổi. Chiều cuối năm ngất ngây trong hương cam men rượu ta như thấy gió lạnh đang bao phong cái xóm núi yêu thương để cho ta trải lòng cùng mưa rừng gió núi. Yêu lắm cái xóm ấy và cũng phải lâu lắm rồi ta mới gặp lại cái rét cuối đông đáng yêu đến vậy trên quê mẹ. Lạ mà hoá thành quen. Lâng lâng giữa đôi bờ hư thực, xít xoa trong giá lạnh, cảnh vật chiều hôm bên xóm dường như đang làm sống dậy bao kỷ niệm của một thời đã qua và làm cho ta như lạc đi trong trời chiều hư ảo. Trong cái lâng lâng, khoan khoái ấy chị em tôi như nhặt được tuổi thơ của mình giữa quê nhà trong cái mưa cái gió lạnh buốt của những ngày xưa cũ cùng với biết bao cảm xúc của hoài niệm phôi pha.
Xa quê đã mấy chục năm rồi. Hay chăng, trên muôn nẻo đường đời bất tận với những cơn gió se lòng, ai đó có còn khắc khoải hoài mong thương nhớ một trời ấu thơ: quê nhà tôi ơi …!