Truyện Ngắn
 

                 Nhà tôi ở bên bờ sông, khu vườn sau tiếp giáp với con sông rộng chừng hai cây số, mực nước thay đổi theo mùa: Cuối hạ, đầu  thu – nước dâng cao dần. Mùa đông, nước tràn bờ. Ven bờ vào giữa thu, sâu khoảng một mét, rộng chừng vài chục mét; nhưng ra gần một phần ba lòng sông, mực nước có lúc lên đến ngực, hay ngập đầu. Tôi thích dòng sông vào mùa thu: Nước trong xanh, mát, thấy rõ cát mầu trắng hay từng vũng rong xanh rung rinh, uyển chuyển theo chiều nước chảy…Thuở ấy, tôi và chị tôi thường ra tắm mỗi trưa, hay buổi sáng sớm.

        Hết mùa thu, nước lớn lên dần, thấy rõ! Hôm qua, mực nước chạm tản đá gần bờ chỗ chúng tôi ngồi tắm, sáng ra – nước đã ngập! Con nước trở nên dữ tợn hơn khi trời đổ mưa dầm. Dòng sông mờ sâu trong màn mưa gió, con nước gào ầm ầm; chỉ nghe âm vang cuồn cuộn của dòng nước chảy siết thôi, có đêm tôi không ngủ yên giấc được! Từ bờ sông sau nhà, nhìn sang bờ bên kia xóm Hạ, chỉ thấy một vùng âm u, lạnh lẽo…Cồn cỏ mô đá giữa sông như trái đồi thấp cũng bị chìm khuất giữa dòng chảy.

        Tôi trở về thăm nhà đúng giữa mùa thu sau hơn hai mươi năm biền biệt. Xa nhà, tôi nhớ dòng sông, thương chị da diết! Tiếng gào ầm ầm của dòng sông mừa mưa ngày nào, đã trở thành tiếng gọi thiết tha thúc giục tôi. Tôi đã trở về sau hơn hai mươi năm lận đận, nhưng mẹ tôi không còn nữa! Bà đã ra đi sau ngày tôi xa nhà vài năm. Chị tôi dã thay thế bà thấp thoáng nơi căn nhà quạnh vắng nầy, và cặm cụi trong khu vườn rộng cũng đìu hiu, trống trải như cuộc đời chị…
 

       Một buổi sáng, tôi dậy sớm, lửng thửng ra sau vườn, bước theo mấy bậc cấp, xuống bờ sông. Chiếc sõng câu của người anh rể tôi để lại đã mấy năm có lẽ chị tôi ít có dịp ngồi vào dó, đang cột neo vào bờ tre trông lặng lẽ, và phiền muộn. Tôi lần theo bờ, mở sợi dây cột sõng được móc vào chiếc cọc sắt gỉ sét. Mái chèo khô mốc, nằm gác trên miếng ván, buồn tênh…

       Tôi ngồi vào sõng, khua mái, hướng mũi về cồn đất giữa dòng sông trước mặt, như đang vẫy gọi tôi. Cũng ở nơi đó, nơi cồn đất sườn dốc nầy, những tháng ngày tuổi thơ cùng chị lang thang tìm vỏ ốc, đá cụi, và những tổ chim sáo trên gành đá, với những quả trứng mầu xanh da tròi…

        Phía dưới hạ nguồn, cách tôi chừng hai trăm mét, có một con trâu nhỏ đang bơi lỏm bỏm, khua vang mặt nước. Nó đã ra khỏi bờ khoảng vài trăm mét. Tôi chèo sõng nhẹ nhàng, lướt dần về phía nó, dõi theo từng sãi bơi như ngụp lặn, nhịp nhàng, nhưng sức bơi chậm dần, chậm dần…

        Tôi chợt giật mình vì tiếng kêu rống bất ngờ của nó: “Ò ò ọa ọa ao…”. Nó gắng ngóc đầu lên khỏi mặt nước: “Ò ơ oa oa…”. Tiếng kêu mỗi lúc một ngắn, khàn đục, nhưng âm vang kéo dài, trải khắp mặt sông còn mờ hơi sương. Tôi bơi sõng đến gần hơn, nhìn thấy toàn thân nó gần như chìm hẳn dưới mặt nước, nhưng cũng chẳng biết phải làm gì với chiếc sõng câu nhỏ xíu.

        Tai tôi chợt nghe chuỗi âm thanh lạ, rào rào, vọng lại như từng đợt sóng vỗ vào bờ. Kìa rồi, từ phía cồn đất, hai con trâu to đang ra sức bơi lại. Gấp gáp. Con trâu to nhất bơi nhanh hơn con trâu vừa. Tôi thoáng nghĩ, trâu lớn chắc là trâu - mẹ, còn trâu vừa bơi theo sau là trâu - anh chăng?. Hai con nối đuôi nhau bơi về phía con trâu - em đang muốn trôi theo dòng nước xoáy.

        Trâu - mẹ bơi đến gần trâu - em, nhanh như chớp, ngụp xuống ngay trước đầu trâu - em , và trâu - em đã nằm gọn trên lưng trâu - mẹ. Bốn chân trâu - em kẹp vào bụng trâu - mẹ, đầu nghẽo sang một bên. Tôi thấy từng vòi nước túa ra từ chiếc miệng há to của trâu - em.  Lúc nầy thì trâu - anh cũng đã kịp đến, bơi sau trâu - mẹ một quảng ngắn. Thỉnh thoảng, nó lấy đầu húc vào mông trâu - mẹ, như cố đẩy trâu – mẹ lên phía trước khi ra giữa dòng chảy…

        Tôi bơi sõng theo phía sau…

        Khi quảng cách với cồn đất còn lại chừng hai trăm mét, trâu - mẹ như đuối sức, đầu nó lúc chìm, lúc ngóc lên, tiếng thở “phò phò…” nghe gấp gáp; nhịp bơi đã chậm hẳn. Tôi ghé sõng sau trâu - anh, đưa mái chèo đập nhẹ vào lưng nó. Sau mỗi lần bị mái chèo vỗ vào lưng, nó càng rướn lên, húc vào mông trâu - mẹ, nhanh hơn…

         Khi cồn đất chỉ còn một sãi tay, trâu - mẹ dừng lại, như nằm bẹp xuống, trâu - em tuột xuống lưng trâu - mẹ, lê từng bước lên bờ cỏ.

        Trâu - mẹ nằm gác đầu lên bờ đá cồn đất, trâu - em nằm sãi trên đám cỏ,  còn trâu - anh đi vòng quanh trâu - em từng bước, chốc chốc húc đầu vào mình trâu - em, nhẹ nhàng…

        Mặt trời đã lên đến đọt tre sau vườn nhà tôi. Từ xa, nhìn về khu vườn và ngôi nhà cũ im lìm trong nắng, tôi cảm thấy nhớ mẹ, và thương chị da diết!