TRẦN PHƯỢNG HOÀNG
Mưa Cao Nguyên
Mưa Cao Nguyên
I.
Sáng nay,sau giấc ngủ rã rời,tôi bất chợt nghe lại tiếng hát vi vu mơ hồ trong khu rừng tiềm thức âm u của một thời dĩ vãng xa xưa nào,tiếng hát khai sinh ngôn ngữ tình yêu thần thánh, tiếng hát mà tôi ngỡ là không bao giờ được nghe lại...ngày đó Nhã Uyên như một thiên thần tinh khiết,đôi cánh mong manh vút bay thăm thẳm vào cõi u uyên trường mộng nào,tiếng hát trong veo vời vợi,lung linh mơ hồ ảo diệu qua những lớp kính màu tiềm thức,những khúc xạ huyễn hoặc của tâm hồn...một dòng sông, một vệt mây chiều trong suốt trôi lang thang...một đôi mắt, một bắt gặp thiên thu nào đó,một tiếng cười xanh...tất cả hỗn loạn, tù mù, run rẩy, vu vơ, mong manh...giữa những mâu thuẫn tàn nhẫn quá-khứ- hiện-tại-tương- lai...như cơn mưa lê thê từ trời cao đổ xuống ngàn mũi kim xuyên nhói thị da. Tiếng hát của những thiên thần cất tiếng hát đầu tiên, tiếng hát khởi thủy cho chu kỳ tâm thức bằng những âm thanh run rẩy huyền diệu. Như sáng nay, trong một thoáng giao thoa mặc khải tôi chợt nghe lại rất nhanh âm vọng mơ hồ tiếng hát của Uyên... âm thanh ảo vời trinh nguyên đó vẫn còn vang vọng xuyên nhói dĩ vãng. Dòng sông ký ức trôi nổi bồng bềnh...Nhã Uyên của tuổi 11, Uyên của hạt sương buổi sáng lóng lánh treo trên đầu lá na, lá mận...Uyên ngậm ô mai nhảy nhót trong khu vườn đầy hoa lá, mở tròn đôi mắt nai ngơ ngác ngàn lẻ một đêm, nàng Bạch Tuyết nũng nịu trong vòng tay bảy chú lùn. Đôi mắt Eva long lanh ngời sáng ngập tràn lời hát ươm mật ngọt mộng mơ bay vút theo trăng sao vời vợi...When I was just a little girl...I ask my mother what will I be
Will I be pretty...Will I be rich...Con chim vành khuyên dĩ vãng hát ca theo những vết lăn trầm ký ức, những vì sao cung bậc chồng chất lên nhau vỡ vụn thành muôn ngàn đốm sáng mất hút mù tăm..." vai em gầy guộc nhỏ như cánh vạc về chốn xa xôi...TCS"Con chim huyền thoại vụt bay xa đến những bia thành quách mộ nào hút mù ở tận cõi hồng hoang,s áng nay đột nhiên trở về, đôi mắt ảo vời, mơ hồ trinh mộng như muôn ngàn hạt sương kim cương lấp lánh nhiệm màu.
II.
Con sông nhỏ phủ đầy tre hoang và lau sậy len lỏi qua một làng quê heo hút- ngôi làng của tuổi thơ nước mắt ru buồn, con sông ký ức âm vọng xa xăm, những buổi chiều vàng nắng quái loài chim kéo vải thở than trong hàng tre xơ xác, đứa trẻ mười ba ngồi khóc bâng quơ lệ nhòa cả mắt,l ời ca thì thầm mơ hồ trong gió con ơi...con ơi...Không, đó chỉ là tưởng tượng,tưởng tượng của gió từ quá khứ mù tăm nào vọng về như con nước buồn hiu rong bèo gập ghềnh đá sỏi...
Đêm đen não nùng, những vì sao chi chít run rẩy trên cao. Tiếng súng bên kia đồi bất chợt đồng loạt nổ rền, tiếng người gào la hỗn loạn. Tôi sờ vào cánh tay,một dòng máu nóng chảy đầm đìa. Tôi hốt hoảng chạy nhanh về nhà ngã vào lòng má và những tiếng nức nở của má nhỏ dần.
Khi tỉnh lại, tôi thấy mình đang nằm trong một căn hầm tối hun hút - địa phủ của tuổi thơ, vết thương đầu đời găm sâu vào da thịt, xuyên suốt từng tế bào tâm thức,mưng mủ,nhức buốt vùng trời tuổi thơ xanh.
III.
Vệt nắng chiều héo hắt lướt qua đôi mắt rồi mờ lịm dần, màu vàng bệnh hoạn của nắng quái xói xỉa tàn nhẫn âm u. Tôi trở mình và lắng nghe những chuyển động rã rời trong từng tế bào da thịt. Gió rít vi vu với cái hanh nắng nồng nàn ma quái của một buổi chiều đông cao nguyên, tôi đi quờ quạng trong căn phòng thiếu ánh sáng, mặt trời đã bị đẩy lùi sau những tàn cây mận, vệt nắng héo cuối cùng vẫn còn bám víu vắt ngang thành cửa sổ. ôi sờ soạng đôi bàn tay lóng ngóng khẳng khiu của mình lên đó. Và bỗng dưng một thoáng, tôi thấy ý thức ngập chìm thật sâu vào những vũng tối vô thức khó phân định.
Màu trắng lờ mờ của bốn bức tường,màu trắng lạnh lẽo của drap trên chiếc giường gối chăn xô lệch làm tôi rùng mình liên tưởng đến màu trắng của vải lịm, của những vành khăn tang trên đầu góa phụ, màu trắng của sự chết, của bao nỗi tang thương bỗng ập đến,đứng dừng, sững im
Nỗi đau đớn bất động như những hoa bưởi trắng xóa bất động bên ngoài cửa sổ im gió. Căn phòng giờ đã tràn ngập bóng đen, chỉ còn lờ mờ hai cây kim đồng hồ tìm nhau ở số 12. Đại bác bắt đầu gầm lên những loạt xé tim vút qua thành phố, đại bác ru đêm phập phồng giấc ngủ...Tuổi-trẻ-súng-đạn- chiến-tranh-sách-vở-nỗi- chết...Quê hương tan tành vết chém A.Paton hãy khóc đi hỡi quê hương yêu dấu! Tôi mê loạn tù mù giữa ước mơ và nỗi chết, giữa sách vở và súng đạn,tình yêu và chiến tranh, đại bác ru đêm xé nát hoài bão tuổi trẻ, xé tan những xác người, làng mạc, ruộng đồng...
Đêm cao nguyên hỏa châu từng giọt rưng rức, ánh sáng run rẩy len qua khe cửa sổ vào phòng soi hồng khuôn mặt Hạ Phi, cùng lúc loạt đại bác trút xuống thành phố ngủ mê, tiếng động cơ phản lực xé gió gầm rú điên cuồng, giấc ngủ rã rời chợt đến như con sên cuộn mình di động vào cõi mộng du.
Năm giờ sáng, thành phố núi rừng mịt mù sương khói, nước bốc hơi phả vào mặt lạnh buốt, những ngón tay tê cóng. Tôi vốc từng vốc nước vục vào mặt, cơn mơ hồi đêm vẫn chờn vờn ẩn hiện,ám ảnh..."Trời tháng giêng mây trắng xuống thật thấp quyện theo khói trầm hương nghĩa trang, bầy quạ đen tiếc nhớ mùi tử thi bay lượn đầy trời than khóc..."
Tôi nhấn chìm cả đầu tóc mặt mũi vào sâu trong bồn nước lạnh buốt xua đi những ám ảnh ma quái, thần trí vụt bay đến những vùng trời xanh bãng lãng, những thoáng gặp gỡ giao cảm mơ hồ ngoài vòng trực cảm. Ở đó chỉ có im lặng và Nhã Uyên.
Cái thành phố cao nguyên ốm yếu này đang chìm vào những giờ phút êm đềm dễ thương...Như con sên cuộn mình trong vỏ, mây cuộn tròn trong sương, thành phố cuộn tròn trong núi rừng giá buốt...Tôi cuộn tròn Hạ Phi trong đam mê và nỗi chết trên những con phố khuya hiu hắt sương mù, rừng thông thì thầm những điệu ru ái tình và nước mắt, hạnh phúc và khổ đau...xa xôi mơ hồ như trong ảo truyện.
IV.
Tiếng Diệp Phương nghe như gió thoảng từ cõi hư không nào vọng về:
- Tôi có lẽ sinh ra và chết ở đây. Ba trăm sáu mươi lăm ngày tôi bị cầm tù giữa cái cửa hàng bề bộn này!..
Buổi chiều xuống thật chậm bên ngoài, nắng phả dịu làm vàng những mái ngói rêu mốc. Cái thành phố tỉnh lẻ ốm yếu này đang bắt đầu chìm vào đêm rừng núi.
- Tôi về chị Hoàng.
- Ồ, sao anh gọi tôi là Hoàng? Anh quên tên tôi rồi sao? Tôi là Phương mà!
- Tôi xin lỗi .Xin lỗi chị Diệp Phương. Tôi bất chợt nhớ đến một nhà văn nữ họ Hoàng trùng tên với chị.
Tôi bước nhanh ra đường, cái lạnh cao nguyên về đêm buốt nhói. Bỗng dưng, tôi thấy xa lạ với chính mình. Tôi là ai?..Những con sông ký ức mù tăm nào bỗng chợt len lỏi về, róc rách trong những ngỏ ngách tâm hồn, ướt át và khô khốc. Tôi là ai trên những con phố khuya tẻ nhạt hắt hiu này. Hạ Phi- con chim sơn ca cao nguyên với vẻ đẹp liêu trai hoang dại của núi rừng, nhảy nhót hát ca chợt đến chợt đi như những cơn mưa rừng bất chợt. Con chim sơn ca hoang dã mơ mộng, thơ ngây hát ca làm đẹp cuộc đời, rồi ngày nào đôi cánh sẽ lụi tàn,giọng hát sẽ rã rời tan nát? Sơn ca ơi! Hạ Phi ơi!..Ngàn sau có còn lạnh Hạ Phi "I ask my mother,what will I be?.." Hạ Phi...Diệp Phương...Tôi đã bị chai đá hay bị đầu độc? Lý tưởng hay ảo tưởng hoang đường? Trăng xanh đã vỡ nát,chàng du tử cô độc trên bước đường lãng du vô định sẽ nằm chết im lìm trên dòng sông mộng ảo. Chỉ còn Nhã Uyên trong mộng tưởng và Diệp Phương, Hạ Phi trên cõi trần.
V.
Tôi lên đường trở lại thành phố của quá khứ và kỷ niệm. Buổi sáng, Diệp Phương tiễn tôi ra phi trường, con đường lờ mờ ẩm ướt dưới làn sương nhòe nhoẹt, gió tạt mơn man vào hai bên thái dương, Diệp Phương có vẻ thấm lạnh đi sát vào người tôi hơn. Một cành dã quỳ bị bàn chân nào giẫm nát hồi đêm nằm im lìm trên mặt đường, chim đổ về líp chíp trên mái cao,tháp chuông nhà thờ rung lên hồi chuông buổi sáng.
Diệp Phương phá tan sự im lặng:
- Rồi chúng mình sẽ còn gặp nhau nữa không?
Im lặng...
Chiếc xe màu trắng đưa đón khách của phi trường lao vút trong sương, hút mờ bàn tay vẫy chào bé nhỏ của Diệp Phương.
Vừa đặt chân xuống phi trường, bất chợt tôi bỗng nhớ đến câu thơ tuyệt vời của Shakespeare "Oh love!Oh life! Not life but love in death".
Tôi đang đi vào thành phố quê hương hay đang đi vào cõi chết? NhaTrang là cuộc đời tôi hay là tình yêu trong cõi chết? NhaTrang phủ đầy những khuôn mặt Thánh Kinh hạnh phúc và bất hạnh. Thành phố quê hương tôi đang hồi sinh hay đang hấp hối? "You can not go home again...A. Paton! Hãy khóc đi hỡi quê hương yêu dấu! Đứa nghịch tử Thánh Kinh A.Gide, Hàn Mặc Tử, Thomas Wolfe...Những đứa con hoang đàng không thể trở về mái nhà Cha sao? Không thể trở về quê hương sao?
Hỡi đứa nghịch tử lạc lõng lang thang phương trời vô định đang khát khao Ngày Về. Nhiều đêm mưa gió trực giấc, hắn bỗng nhớ quê nhà quay quắt đến nỗi hắn khóc nức nở như một đứa trẻ, rồi hắn bò dậy, chong đèn ngồi bất động nghe mưa rừng trút xối xả,gió gào rú trên tháp chuông cao, hắn nhớ da diết loài hoa dủ dẻ, hoa muồng mọc hoang màu vàng mượt mà, quý phái man dại nở vào những dịp hè trong miền rừng quê hẻo lánh của hắn, hắn thường trốn học theo những bạn bè đồng lứa đi chăn trâu, nhịn đói suốt buổi đi bẻ những loài hoa vàng hoang dã đó,thành kính cắm lên những nấm mộ hoang phủ đầy cỏ dại và hoa mắc cỡ.Hắn nhớ Mẹ và khóc, hắn nhớ đến hình ảnh người Mẹ trong Le retour de l'enfant prodigue của A. Gide âu yếm dịu dàng hỏi han đứa con lãng tử đi hoang tìm về mái nhà Cha, đang khóc nức nở trong lòng Mẹ, hắn thuộc lòng đoạn đối thoại này từ hồi còn ở quê nhà:
- Pensais-tu done heureux loin de nous?
- Je ne cherchais pas le bonheur.
- Que cherchais-tu?
-Je cherchaiss...qui j'etais.(*)
Ngôi nhà hiện lên trước mắt như một hình ảnh của Định Mệnh. Tôi khẽ rùng mình.Tôi đã sống trong ngôi nhà cổ xưa phủ đầy rêu phong này bao lâu rồi? Tôi nghiến mạnh những bước chân chậm, mệt mỏi xuống những vệt cỏ dại ven đường,thoáng chợt có ý tưởng sao mình không là cây cỏ vô tri? Con đường từ cổng vào nhà như dài ra.Và cuối cùng tôi cũng đứng trong ngôi nhà phủ đầy ám ảnh quá khứ đau thương này. Chú tôi không biểu lộ một chút tình cảm nào ngoài vẻ trầm tư nghiêm nghị cố hữu:
- Cháu mới về?
- Dạ
...
VI.
Những ngày mùa đông NhaTrang mưa dài lê thê. Buổi chiều tôi đến thăm Khánh Yên, nàng ngồi bất động thu nhỏ lại như một con mèo trong chiếc ghế bành rộng quá khổ, Hifi rỉ từng giọt êm dịu giọng ca buồn trệu trạo của Paul Anka...to be alone...you ask me why...why...why
...love have not buses...
but I love still I die...
Mưa lại bắt đầu trút xuống, những dây hoa cát đằng trước cổng nhà Khánh Yên đong đưa theo từng cơn gió rít, căn phòng trống hoang như cảm giác ứ nghẹn của tôi và Khánh Yên. Tôi ngồi đối diện với nàng, cả hai đều im lặng nghe tiếng mưa rơi bên ngoài. Khánh Yên mời tôi một ly Brandy và tự rót cho mình một ly.
Im lặng phủ đầy căn phòng trống vắng,mênh mông...Người cha kính yêu của Khánh Yên luôn vắng nhà, ông là Tư Lệnh Tiền Phương của một mặt trận mãi tận cao nguyên, cuộc sống của ông như đắm chìm triền miên trong trầm tư trận mạc.
Đêm mùa đông ngoài trời rất đen và lạnh, gió rít và biển động dữ dội của một cơn bão rớt bên ngoài cửa kính, Khánh Yên chuyển Hifi qua một bài hát lời Việt với giọng ca trầm ấm của Jo Marcel:
Lên xe tiễn em đi
Chưa bao giờ buồn thế.
Trời mùa đông Paris
Suốt đời làm chia ly
...
Khánh Yên khe khẽ hát đệm chen vào:
Trời mùa đông NhaTrang.
Suốt đời làm ly tan...
Hình như có một cơn lốc dĩ vãng nào chợt quay trong cảm xúc. Tôi và Khánh Yên bất chợt ngước nhìn nhau:
- Yên cứ nghĩ rằng anh sẽ không về lại NhaTrang.
...
- Bao giờ anh lại đi?
- Sáng mai.
Tôi đứng lên siết chặt bàn tay nhỏ nhắn mượt mà như nhung nhưng lạnh buốt của Khánh Yên rồi bước nhanh ra ngoài, một cơn gió bỗng hắt mưa đến ào ạt, tạt mất âm thanh một câu nói gì đó của Khánh Yên ở phía sau.
Một loạt đại bác bất thần xé gió rít ghê rợn trên bầu trời thành phố, hỏa châu sáng rực một góc trời phía tây.
Buổi sáng, tôi thức dậy sớm, tự pha một ly cafe ngồi uống một mình trong phòng khách. Chú tôi cũng vừa thức giấc, ông nhìn tôi và nhìn xách hành lý nhỏ để bên cạnh, ngạc nhiên hỏi:
- Cháu đi đâu sớm vậy?
- Có một trường tư thục ở một tỉnh lẻ cao nguyên nhận cháu vào dạy ở đó.
- Còn việc lệnh gọi nhập ngũ của cháu?
- Cháu vừa nhận được giấy hoãn dịch một niên khóa.
Tôi đứng lên chào chú tôi và tiến về phía phòng ngủ hôn lên trán mấy đứa em rồi bước nhanh ra ngoài. Trời vẫn chưa sáng, đường Yersin với những tàn cây chi chít đóng khung trên cao những khoảng sáng lờ mờ ẩm đục. Tôi đưa tay búng nhẹ một con kiến đang cuống quýt vội vàng bò nhanh trên áo.
Giờ này chắc Khánh Yên còn đang ngủ. Góc trời phía tây thành phố, hỏa châu vẫn run rẩy từng giọt sáng yếu ớt vàng vọt trong sương sớm, đại bác vẫn từng loạt xé gió rít trên bầu trời thành phố hòa cùng âm thanh tiếng chuông Nhà thờ rung lên bài Thánh Kinh buổi sáng.
For whom the bell tolls(*) chuông gọi hồn chàng lãng tử Ernest Hemingway giã từ vũ khí A farewell to arms(*) đang lãng du khắp phương trời...
VII.
Buổi chiều thành phố cao nguyên heo hút này, bầu trời xuống thật thấp. Hồi trưa, vừa từ trường về đến phòng trọ, tôi nhận được tin Hạ Phi chết vì một trái đạn pháo kích rơi vào thành phố. Tôi ngồi bất động thật lâu trong căn phòng phủ đầy bóng tối,bàng hoàng nhớ đến Nhã Uyên- thánh nữ đồng trinh của tôi chết vào một đêm mưa bão cũng với một mảnh đại bác ghim sâu vào lồng ngực
Định mệnh chăng? Hay là nghi ngẫu? Hay là tất yếu? Bây giờ, tôi ngồi đây với buổi chiều rừng rú nửa ma quái nửa thần thánh này, tôi như kẻ mộng du muốn đi tìm một chút trời xanh trong vùng ký ức đầy mây đen và bão tố, những dòng suối nguyên thủy tinh khiết chảy vào tâm hồn hoang sơ của tôi đã vĩnh viễn xa nguồn, xuôi về một đại dương hư ảo nào không bao giờ trở lại. Còn lại tôi, tháng ngày chỉ là những khoảng trống nhức nhối với cuộc sống và tuổi trẻ vừa đầy nghĩa lý vừa đầy phi lý này, với những nghịch lý tàn nhẫn này.
Nhã Uyên-Hạ Phi, tên của hai người con gái được ghép bằng những mẫu tự vô tri nhưng là hai biểu tượng hãi hùng của tình yêu và nỗi chết, của những trò chơi nhân danh đạo đức vô nhân đạo, tàn bạo của chiến tranh.
Tôi đã mất Nhã Uyên giờ lại mất Hạ Phi, mất cả hai- hai hư vô, hai nỗi chết, hai phi lý, hai nức nở phũ phàng, hai niềm vui và tuyệt vọng, hai hàm răng tội lỗi của Eva cắn mạnh vào Trái Cấm khai sinh con số hai thiên đường và địa ngục, tình yêu và tội lỗi, hạnh phúc và bất hạnh...Tôi đang giãy chết giữa con số hai với những tàn phai, những bấu víu hão huyền, những cảm nghĩ què quặt trong một thân xác rã rời. Tuổi trẻ chết yểu giữa những ảo tưởng, tuyệt vọng, hoài nghi, chán chường...Tuổi trẻ của tôi đó chăng?
Thiên đường mộng ước lùi thật xa, thật heo hút buồn tênh ở cuối vùng trời bãng lãng nào?..
VIII.
Những khung cửa đóng kín, những bức tường rêu phong bao bọc, những khối đá gập ghềnh che lấp lối đi, con đường trải sỏi khô cằn phủ đầy cỏ dại của ngôi nhà cổ xưa trầm mặc trong ký ức, ngôi nhà nuôi dưỡng và hủy hoại tuổi thơ với những bi kịch chiến tranh đau thương,ngôi nhà xa cách với thế giới bên ngoài phủ đầy hư vô và ngộ nhận.
Những đêm đông mưa nguồn thác lũ, những ngày hạ nồng cháy thịt da, những đêm trắng thao thức, những mái tóc ướt đẫm mồ hôi ác mộng, những đêm tàn men rượu, những cuộc tình vô cảm chênh vênh 3 giờ sáng, những nụ hôn từ biệt vô vọng vội vàng, những vành môi khát khao hạnh phúc trong gặp gỡ, hẹn hò cuống quýt...Những góa phụ, những chinh phụ xuân thì tuổi đôi mươi đẹp não nùng, thổn thức rạo rực bên những tấm thẻ bài lạnh lẽo, bên những vòng hoa vĩnh biệt, những vành khăn tang tê tái...
Tuổi trẻ của tôi đó chăng? Cuộc đời đó chăng? Tôi đang hư vô hay đang tồn tại trên những khoảng trống hụt hẫng vô hình đó? Tôi đang quằn quại giãy chết hay tôi đang sống như chưa bao giờ được sống?..
Cao nguyên
Mùa Đông 1971.
(*)
-Con nghĩ con sẽ hạnh phúc khi xa gia đình ư?
- Thưa Mẹ,con không đi tìm hạnh phúc.
- Vậy con đi tìm cái gì?
- Con đi tìm coi...con là ai.
(*)Tiểu thuyết Ernest Hemingway:
-For Whom The Bell Tolls(Chuông gọi hồn ai)
-A Farewell To Arms(Giã từ vũ khí) Nobel văn học 1954