Tản Mạn Về Mùa Thu
1. Hàng năm, khi tháng mười, tháng mười một về, tự nhiên cứ thấy có một sự bồn chồn khó giải thích nổi.Có buổi sáng đi làm, chợt nhìn thấy những cánh hoa vàng rực cắm trong xô nứơc của ngừơi bán hoa bên lề đường mới chợt hiểu tại sao. Giữa những ồn ào, người xe nườm nượp như không bao giờ dứt của cái xứ nhiệt đới quanh năm nắng này, cái vạt vàng ấy rực lên, mà vẫn lặng lẽ không phô trương, không ganh đua cùng người cùng xe. Một khỏang lặng như dấu chấm sau một câu dài. Một nốt si trầm , giữa những la, son, rê, mí. Cúc vàng thu giữa nắng hè Sài gòn.
Ngày xưa, hoa cúc chỉ bắt đầu xuất hiện khi thu tới, khi tiết trời đã se se và cái nắng đã nhuốm màu hanh hao. Những bông cúc ngày xưa thật khác xa với những bông cúc giống „tây lai„ thẳng đuồn đuỗn của thời bây giờ. Vẫn còn nhớ như in góc nhỏ ở chợ Âm phủ, ngay bên lề đường có một bà bán hoa cúc vàng trong quang gánh. Một bên là những bông cúc đại đóa còn ngậm sương, một bên là những bông cúc cánh trắng mỏng tang, thân xanh mềm mại, cúc tím nhạt dịu dàng, cúc tím sẫm đằm thắm, cùng vài lọai cúc vàng khác thọat nhìn cứ tưởng hoa dại. Chưa tới nơi đã nghe thoang thỏang mùi thơm tỏa ra từ những cánh hoa và nhất là từ những chiếc lá hình chân vịt. Một mùi thơm dễ làm say lòng người. Ai bảo hoa cúc không thơm? Hoa thơm và lá càng thơm. Mùi thơm ấy tới từ nơi mình ít ngờ nhất, nó bắt mình phải „ lắng nghe“ mới thấy.Có cố gắng tới mấy thì cũng không thể so sánh được với mùi gì khác. Chỉ biết rằng, hương của cúc giống như hương của mùa thu. Có mưa cuối mùa, có nắng nhạt nhòa, có hương của đồng lúa vào mùa chín và có gió heo may. Có những điều chỉ nên cảm nhận mà không thể và không nên diễn tả thành lời.
Tôi gọi đó là ngôn ngữ của mùa.
2. Mấy tháng trước đi qua nơi trước kia từng là chợ Mơ. Lại thấy cồn lên một nỗi nhớ. Ai đã từng sống ở phố Bạch mai thời những năm 60-80, hẳn còn nhớ hàng cây bàng trước cửa và sát hàng rào bên trong chợ. Mỗi năm vào mùa này, lá bàng bắt đầu chuyển màu, từ xanh sang vàng và đỏ. Sau này, đã được thấy bao nhiêu sắc lá đổi màu ở châu Âu, với đủ mọi tông của vàng, của đỏ và của xanh, làm ngây ngất lòng người. Vậy mà vẫn không sao quên được những màu lá bàng trứơc cửa chợ Mơ. Không sao quên được cái hòa sắc trên cùng một chiếc lá mang hình giọt nứơc ấy – từ xanh, màu chạy sang vàng nhạt, vàng sậm, rồi từ đỏ nhạt, màu lan sang đỏ tía. Như một cuộc chơi, lãng đãng, tửơng như vô tình mà ẩn chứa biết bao tinh tế. Màu quyện màu, bảng màu kỳ diệu của họa sĩ -Mẹ thiên nhiên.
Mùa thu, người ta bán những quả bửơi vàng, những trái hồng chín đỏ và cốm làng Vòng gói trong những chiếc lá sen xanh thơm ngát dưới gốc những cây bàng ấy. Thẳng ngay cổng chợ là nơi bán các lọai bánh: bánh bao chỉ trắng muốt, bi-don- don, bi-dòn-dòn tròn xoe, bánh chín tầng mây, chí mà phù….Kế một bên là những chảo bánh rán nhân đậu, vàng rộm, ngạt ngào mùi đường và mùi vừng. Đi chợ Mơ để mua những bìa đậu Mơ trắng ngà, nóng hổi vào sáng sớm, không thể nào bỏ qua những hàng quà hấp dẫn ấy. Và trong cái se se lạnh của gió thu, ngồi bên những hàng quà bánh, chợt thấy lóe lên những vàng đỏ xanh- lá bàng trong gió. Để biết rằng mùa đã về.
Chợ Mơ tan rồi, thu có về không ?